Husarze. Ubiór Oporządzenie i Uzbrojenie 1500-1775, B. Gembarzewski.pdf

(6849 KB) Pobierz
BRONISŁAW GEMBARZEWSKI
HUSARZE
UBIÓR
OPORZĄDZENIE
I UZBROJENIE
1500-1775
Copyright
©
Wydawnictwo Napoleon
V, 2017
Redakcja: Dariusz Marszałek
Redakcja techniczna: Mateusz Bartel
Ilustracje przygotował: Przemysław Dunaj
ISBN:
978-83-65746-14-6
Strona internetowa wydawnictwa:
www
.napoleony.pl
Kontakt: napoleony@02.pl
Pełną ofertę ponad
700
tytułów wydawnictwa
Napoleon
V
można znaleźć na stronie:
www
.napoleony.pl
SPIS TREŚCI
OD REDAKCJI
TŁO HISTORYCZNE
OFICEROWIE
TOWARZYSZE HUSARSCY
SZEREGOWI HUSARSCY
OCH RONY GŁOW Y
ZBROJE HUSARSKIE
ILUSTRACJE
4
4
12
14
17
19
22
23
ODREDAKC]I
w:
ezwany przez Redakcję do umieszczenia w "Broni i Barwie" jakie­
go działu z zebranych przeze mnie materiałów, uważałem za wła­
ściwe podać przede wszystkim ikonografię husarii, tej najpopularniejszej
broni dawnej Polski. Temat ten, tak powszechnie interesujący, a tak mało
w samej rzeczy znany, przedstawiamy w szeregu obrazów chronologicznie
ułożonych i jednolitą techniką wykonanych. Byłoby niewątpliwie słusz­
niej ze względów naukowych podać te dokumenty bez żadnych zmian,
w zdjęciach fotograficznych. Zauważyć jednak należy, iż oryginalne te do­
kumenty wykonane są bardzo różnorodną techniką: są tu ryciny sczernia­
łe i obrazy ze szczegółami niemal zatartymi, rysunki ręczne, wszystko
z różnych epok z różną manierą malarską i rysunkową, często z trudnymi
dla niespecjalisty szczegółami do odczytania i zrozumienia. Z tych zatem
względów wydało się wskazanym dać czytelnikowi materiał, już poniekąd
przetrawiony. Najlepszym teoretycznie rozstrzygnięciem sprawy byłoby
zestawienie tych interpretacji z oryginalnymi dokumentami, pociągnęło­
by to jednak nazbyt wielkie koszty.
W trosce, by rysunki nasze jak najmniej odbiegały od oryginału, były
one przygotowywane w sposób następujący. Każdy z dokumentów był
doprowadzony do jednej skali, wspólnej wszystkim rysunkom, mia­
nowicie do dziesiątej części wielkości prawdziwej człowieka lub przed­
miotu, bez żadnych zmian w stosunku do oryginału, z wyjątkiem zbęd­
nych akcesorii, cieni i stylistycznych odchyleń od naturalizmu. Skala ta
l:
10 ułatwiała porównanie danego rysunku z istniejącymi zabytkami
w naturze.
TŁO HISTORYCZNE
Na przełomie wieków XV i XVI nastąpił okres starć z najazdem mo­
skiewskim i tatarskim Iwana III w latach 1492-1503, oraz wojen później­
szych z tymiż przeciwnikami, wojen prowadzonych na wielkich, mało za­
mieszkałych, niemal bezdrożnych przestrzeniach. Jazda dotychczasowa
polska składała się przeważnie z kopijników na ciężkich koniach, pokry­
tych zbrojami i mających za broń zaczepną długie kopie i miecze, oraz
z lekkiej jazdy strzelców, uzbrojonych przeważnie w kusze, zatem przezna­
czonych do działania na odległość. Podczas ciągnienia wojska, zbroje ko­
pijników wożono na wozach i dopiero w chwili spodziewanego starcia
przywdziewano je. Jazda ta wobec ruchliwego nieprzyjaciela, nieprze­
strzegającego zasad rycerstwa zachodniego, zapowiadania natarcia,
a skłonnego do napadów niespodzianych, stawała się mniej przydatna, co
tak dotkliwie zostało stwierdzone w klęsce bukowińskiej r. 1497. Niewąt­
pliwie te przyczyny zrodziły potrzebę stworzenia jazdy lżejszej, uzbrojo­
nej w kopie-włócznie, tak zawsze skuteczne w ręku polskim zwłaszcza wo­
bec nieuzbrojonego nimi przeciwnika, oraz w krzywe szable, za oręż
ochronny mającej jedynie lekkie tarcze. Sięgnięto do wzorów węgierskich.
Po raz pierwszy w regestrze skarbowym w r. 1500 pojawia się nazwa husa-
4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin