Paweł Kuca - Prasa drukowana w regionie podkarpackim. Od czasów galicyjskich po współczesność.pdf

(26097 KB) Pobierz
Paweł Kuca
Prasa drukowana
w regionie podkarpackim
Od czasów galicyjskich po współczesność
WYDAWNICTWO
UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO
RZESZÓW 2021
Recenzowały
prof. dr hab. KATARZYNA POKORNA-IGNATOWICZ
dr hab.
AGNIESZKA CIEŚLIKOWA,
prof. IH PAN
Opracowanie redakcyjne i korekta tekstu
JOLANTA DUBIEL
Opracowanie techniczne i łamanie
PIOTR KOCZĄB
Korekta techniczna
EWA KUC
Projekt okładki
ZBIGNIEW CHMIELEWSKI
© Copyright by
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Rzeszów 2021
ISBN 978-83-7996-938-8
1869
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO
35-959 Rzeszów, ul. prof. S. Pigonia 6, tel. 17 872 13 69, tel./faks 17 872 14 26
e-mail: wydaw@ur.edu.pl; http://wydawnictwo.ur.edu.pl
wydanie I, format B5, ark. wyd. 22,70, ark. druk. 22,00, zlec. red. 25/2021
Druk i oprawa: Drukarnia Uniwersytetu Rzeszowskiego
Spis treści
Wstęp
...................................................................................................................
Rozdział I. Tradycje czasopiśmiennicze w regionie podkarpackim (1790–
1945)
...............................................................................................................
1.1. Prasa w okresie galicyjskim
.........................................................................
1.2. Prasa w okresie międzywojennym
................................................................
1.3. Prasa w okresie II wojny światowej
..............................................................
Rozdział II. Prasa w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1945–1989)
2.1. Rola prasy w systemie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
.........................
2.2. Prasa w województwie rzeszowskim
............................................................
2.3. Prasa po reformie administracyjnej w 1975 r.
..............................................
2.4. Prasa niezależna
...........................................................................................
7
21
21
37
52
63
63
68
84
99
Rozdział III. Przekształcenia prasy w okresie transformacji ustrojowej
(1989–1993)
....................................................................................................
112
3.1. Likwidacja Rzeszowskiego Wydawnictwa Prasowego RSW „Prasa – Książ-
ka – Ruch”
....................................................................................................
112
3.2. Zmiany na rynku prasy regionalnej
..............................................................
127
3.3. Restytucja prasy lokalnej
..............................................................................
142
Rozdział IV. Prasa drukowana regionu w warunkach rosnącej konkuren-
cji rynkowej (1994–2007)
..............................................................................
157
4.1. Rozbudowa rynku prasy regionalnej
............................................................
4.2. Stan prasy lokalnej
........................................................................................
4.3. Kapitał zagraniczny na rynku prasowym
.....................................................
4.4. Przygraniczne położenie regionu a oferta prasowa
......................................
4.5. Lokalność prasy regionalnej jako strategia utrzymania pozycji rynkowej
...
4.6. Dodatki gadżetowe do tytułów prasowych jako element polityki wydawniczej
4.7. Prasa bezpłatna
..............................................................................................
157
168
175
183
189
194
200
Rozdział V. Prasa województwa podkarpackiego w okresie kryzysu prasy
drukowanej (2008–2020)
...............................................................................
207
5.1. Czynniki wpływające na czytelnictwo prasy
................................................
207
5.2. Tendencje sprzedażowe na rynku prasy regionalnej
.....................................
218
5.3. Nowe technologie jako recepta na spadek sprzedaży prasy drukowanej
.....
223
5
5.4. Użyteczność gazety jako element oferty dzienników regionalnych
.............
233
5.5. Magazyny biznesowo-lifestylowe i ich znaczenie na regionalnym rynku
prasowym
.....................................................................................................
237
Rozdział VI. Rynek prasy podkarpackiej w kontekście ogólnokrajowym
(1990–2020)
....................................................................................................
6.1. Tytuły ogólnopolskie z regionu podkarpackiego
.........................................
6.2. Strony i dodatki w prasie krajowej i regionalnej
..........................................
6.3. Zależności pomiędzy ogólnopolskim i regionalnym rynkiem prasowym
...
6.4. Dzienniki regionalne Podkarpacia na tle rynku dzienników regionalnych
w Polsce
........................................................................................................
243
243
247
251
257
Zakończenie
........................................................................................................
263
Spis tabel
.............................................................................................................
271
Wykaz źródeł
......................................................................................................
272
Aneks. Strony tytułowe i okładki wybranych tytułów prasowych ukazu-
jących się w regionie podkarpackim
............................................................
299
Wstęp
Niniejsza monografia jest pierwszą próbą całościowego opisania historii,
funkcjonowania i przekształceń prasy drukowanej w regionie, który teryto-
rialnie obejmuje obszar obecnego województwa podkarpackiego. Zakres ba-
dań dotyczy okresu od końca XVIII do drugiej dekady XXI w.
Za podjęciem tego tematu przemawiają liczne argumenty. Prasa w regio-
nie podkarpackim ma długą i bogatą historię. Pierwsze wzmianki o periody-
kach prasowych dotyczą końca XVIII w. Liczne tytuły prasowe były tworzone
i funkcjonowały, kiedy obszar obecnego województwa podkarpackiego stano-
wił część tzw. Galicji w ramach zaboru austriackiego. Wzrost ilościowy i ja-
kościowy prasy odnotowano w regionie w okresie międzywojennym. Bardzo
ważne funkcje tytuły prasowe realizowały w czasie II wojny światowej, kiedy
wydawana wbrew polityce władz okupacyjnych prasa konspiracyjna miała
charakter nie tylko informacyjny, ale również pełniła funkcje ideowo-progra-
mowe, wpływała na kształtowanie postaw wobec okupantów i mobilizowanie
społeczeństwa do walki o niepodległość
1
. Nowy etap historii prasy w regionie
podkarpackim rozpoczął się po II wojnie światowej. W okresie Polskiej Rze-
czypospolitej Ludowej prasa wydawana oficjalnie została podporządkowana
władzy politycznej, była cenzurowana i stanowiła jeden z instrumentów spra-
wowania władzy przez partię komunistyczną
2
. Z drugiej strony wydawano
też, poza cenzurą, tzw. wydawnictwa drugoobiegowe, które były instrumen-
tem oddziaływania opozycji demokratycznej. Kolejny, bogaty w wydarzenia
etap funkcjonowania prasy w regionie podkarpackim rozpoczął się w nowej
rzeczywistości, po przełomie ustrojowym w 1989 r., kiedy działalność wy-
dawnicza na rynku prasowym została poddana prawom gospodarki rynkowej.
Oznaczało to konieczność przekształceń dla periodyków prasowych powsta-
łych w okresie PRL, pojawienie się dużej liczby różnego rodzaju nowych
tytułów w różnorodnych segmentach rynku prasowego, ale także zupełnie
nowe procesy związane z funkcjonowaniem prasy, jak chociażby obecność
S. Lewandowska,
Polska konspiracyjna prasa informacyjno-polityczna 1939–1945,
Warszawa 1982, s. 7, 8.
2
A. Kozieł,
Prasa w latach 1944–1989
[w:]
Prasa, radio, telewizja w Polsce,
red.
L. Piwońska-Pykało, J. Osica, R. Habielski, A. Kozieł, D. Grzelewska, Warszawa 2001, s. 143.
1
7

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin