Gertrud Lehnert - Historia mody XX wieku.pdf

(45753 KB) Pobierz
JI
r ZOJAN
,
M
PAŃ
U '
p M
ybkkkknwni
|
dl
UNS
WIM
JW
Gertrud
Lehnert
-
Historia
mody
ż
XX
WIEKU
KÓNEMANN
POCZĄTKI
HAUTE COUTURE
Czy moda to sztuka? 6
Haute
Ubiór i moda 6
couture, pret-a-porter i konfekcja 7 Wszecho-
becność mody 8 Obraz ciała 8 Moda i płeć 9
Charles F. Worth i początek haute couture 9 Moda
dla pań i ubiory dla panów 9 Ruch reformatorski
Dział mody Warsztatów
w sztuce i modzie 12
Wiedeńskich 13 Paul Poiret, artysta i reformator 14
Nowe formy, nowe tkaniny, nowe kolory 14
Orien-
talizm w modzie 15 Mariano Fortuny 16 Modne
linie przed wojną 16 Futuryzm 16 Cezura wojny 17
Spis treści
ZŁOTE LATA DWUDZIESTE
Europa
po wojnie
21
18
Moda
i nowoczesność
nazbyt
męska
20
21
Nowa samoświadomość — nowa moda 20
dla wszystkich
Kobiecość
Moda
Androgynia 24
Surowa elegancja 24
Gardero-
Dodatki 26 Tendencje mo-
ba wieczorowa 25
dy męskiej 26 Dandys i tramp 27 Nowe domy
Sonia
Jeszcze raz futuryzm 29
mody 28
Delaunay
30
Rosyjski
ubiór
reformowany
31
Balet Triady 31
MODA W CZASACH
Zmiana sceny 32
my
34
Moda,
KRYZYSU
i, film 33
Zmiana for-
Twórcy
życia 35
Moda
wzór i sposób
mody. lat trzydziestych 36 Imperium mody Niny
Ricci 36 Madeleine Vionnet 37 Madame Gres 38
Coco Chanel 38 Moda i surrealizm — Elsa Schia-
parelli 38
Scena międzynarodowa 40
Modne im-
prowizacje w czasach wojny 41
PORYW
NEW LOOKU
42
Nowo
przybyły tworzy
Thóadtre de la mode
new look 42 Moda na co dzień 44 Moda mę-
Nowi mistrzowie 46 Pierre Balmain 46
ska 45
Jacques
Fath
47
Hubert
de
Givenchy
47
Gristobal
Jean Desses 50
Jacques Griffe 50
Balenciaga 50 Trendy kształtowane przez kulturę
młodzieżową 50
ski styl życia 53
boys 53
Barbie 51
Moda
new
Dżinsy i amerykań-
edwardian
i teddy
REWOLUCJE
W MODZIE
Estetyka linear-
|
Młodzież jako ideał społeczny 56
na 56 Zmiana ról 57 Fryzury 57 Moda męska 58
Hippie look 58 Telewizja i film 59 Muzyka 60
Nowe struktury w przemyśle mody 61
Moda
z ulicy 64
Moda
z Anglii
- Carnaby
Street
64
|
i
|
|
„Swinging London” 65 Mary Quant 65 Biba 66
Laura Ashley 66 Moda i sztuka 66 Moda futury-
styczna 68 Pierre Cardin 69 Transparent look 69
FLOWER
POWER
Polityka jako forma życia 72 Czysta natura — ro-
bione ręcznie 72 Nostalgia i style etniczne 73
Forma bez normy 7/3
Spódnice i sukienki 74
Bluzki 75 Spodnie 78 Dodatki 7/8 Kombi-
i kurtki
nacje 80 Haute couture 80 Punk 81
|
UBRANIE
I SUKCES
Postmodernistyczna różnorodność stylów 84
Nowe ideały 85 Strój na czas wolny 86 Dress for
success 86 Styl Denver 87 Radość samokrea-
cji 90 Nowa sylwetka 91 Moda amerykańska 91
Donna Karan 91
Calvin Klein 92
Ralph Lauren 92
|
|
Thierry Mugler 92
Upadek haute couture? 92
Jean Paul Gaultier 93
93
Christian Lacroix 92
Nowa
|
|
|
klasyka: Karl Lagerfeld
Gianni Versace 94
Giorgio Armani
94
|
FIN DE SIECLE
Zmiana perspektywy 98
Zmiany w modzie
Moda dla różnych przedziałów wiekowych
98
98
j
Moda dziś 99 Marka 102
Modny understate-
ment 103 Moda retro 105 Grunge 105 Girlies 105
Techno 106 Haute couture i pret-a-porter 106
Glamour 107 Nowy kraj mody: Belgia 107 Zmia-
na pokoleń - nadchodzą Brytyjczycy 110 Koło
się zamyka 110
Słownik terminów 112 Wykaz kreatorów mody 116
Wykaz źródeł fotografii 120
=
Ubiór i moda
Moda to coś więcej niż tylko ubiór. Człowiek, „uro-
dzone nago zwierzę”, jak to sformułował angielski
pisarz
Carlyle,
potrzebuje
ubrania,
które
ma
go
śnie-
chronić przed upałem
tylko
o
ochronę
i zimnem,
deszczem,
"SH
nam
urzeczywistnić
paradoks
polegający
na kre-
owaniu własnego niepowtarzalnego wizerunku przy
jednoczesnym demonstrowaniu przynależności do
określonej
grupy.
Wreszcie
moda,
w przeciwień-
stwie do obowiązkowego stroju czy samego ubra-
nia, oznacza nieustanną odmianę. Jej urok polega
giem i promieniami słońca. Gdyby jednak chodziło
przed
wpływami
środowiska,
w zupełności wystarczyłoby nam kilka sztuk odzie-
ży na całe życie. Faktycznie chodzi tutaj o coś wię-
właśnie na ulotności, nietrwałości oraz możliwości
wyeksponowania
zycznych.
Czy moda to sztuka?
Istnienie mody,
ków
ju
rozwój jej trendów można oczywi-
różnorodnych
a
czynni-
nawet
jedyne-
ekonomicznych,
do
opisania
ście tłumaczyć za pomocą
społecznych,
indywidualnych
cech
psycholi-
Prekursorzy mody
cej, ubiór bowiem
od początku spełniał również
całkiem inną funkcję-- zdobił i pomagał wyróżniać
Początki haute
couture
1900-1918
się spośród otoczenia. Należy przy tym pamiętać,
że dawniej o wyglądzie stroju czy kostiumu decy-
dowała
W
przynależność
do
określonej
grupy.
przeciwieństwie do mody,
strój charakteryzuje
politycznych, należy jednak wątpić, czy tego rodza-
wyjaśnienia
wystarczą
rodzaju
go w swoim
zjawiska,
jakim jest moda.
się konserwatyzmem i wynikającą zeń niezmienno-
ścią, a jego funkcja polegająca na oznaczeniu no-
szącej
go
osoby
jako
członka
pewnej
grupy
w istotny sposób ogranicza swobodę
indywidual-
Wspomniane aspekty odgrywają wprawdzie nieba-
gatelną rolę, wydaje się jednak, że decydujące zna-
czenie
sztuka,
ma
tutaj
pragnienie
piękna
wyrażonego
w barwach,
liniach i formach. Moda — podobnie jak
nych gustów. W tym znaczeniu ubiór jest wyrazem
tradycjonalizmu, a w konsekwencji — wiary w nie-
zmienność rzeczy. Do XIX wieku włącznie obowią-
zywały zasady, które skrupulatnie określały rodzaj
ubrania dla wszystkich grup społecznych. Były one
elementem
polityki
konserwatystów,
zmierzającej
którą poniekąd jest — rządzi się własnymi
prawami i, tak samo jak to się dzieje w przypadku
malarstwa czy literatury, zawsze interpretuje czło-
wieka i jego świat na swój własny sposób.
nym
spośród
wielu
artykułów
Moda
jest zatem czymś więcej niż tylko produktem, jed-
konsumpcyjnych.
Zwykle balansuje na krawędzi między konsumpcją
do umocnienia i — co za tym idzie — uwidocznienia
różnic pomiędzy poszczególnymi warstwami społe-
czeństwa.
zasadom
Uchybienia
przeciwko
wspomnianym
karano, a winowajcy nierzadko otrzymy-
wali wysokie kary pieniężne. Próżność jednak tak
głęboko tkwi w naturze człowieka, że nie sposób
jej ujarzmić, nawet za pomocą zakazów i kar.
a sztuką. Wielu kreatorów mody współpracuje z ar-
tystami, a znacznie więcej uważa się za nich. Rze-
czywiście, współczesne inscenizacje mody — poka-
zy mody, fotografowanie mody
itp. — często mają
strojami, przy-
niewiele wspólnego z codziennymi
rych pokazywane
Moda zaczyna się wówczas,
kiedy przyjemność
strojenia się i upiększania połączona z chęcią od-
miany wysuwa się na pierwszy plan, pozostawiając
na uboczu rozważny funkcjonalizm. Moda pozwala
pominając raczej spektakle teatralne, podczas któ-
są dziśła sztuki krawieckiej, zu-
pełnie nie nadające
się do
noszenia.
Wszystko
1900 Trwa powstanie Bokserów
(1899-1901) w Chinach. Wystawa
Swiatowa i olimpiada w Paryżu.
Pierwszy lot sterowca.
1901 Laureatem pierwszej Pokojo-
wej Nagrody Nobla zostaje założyciel
1909 Model T marki Ford jako pierw-
szy samochód
zostaje wdrożony do
seryjnej produkcji. Pokaz pierwszego
1910 Aneksja Korei przez Japonię.
1911 Rewolucja
syku. Pierwszy
w Chinach i Mek-
raz obchodzony
biet. Ukazuje się Harmonielehre Ar-
filmu kolorowego w Nowym Jorku.
jest
Międzynarodowy
Dzień
Ko-
nolda Schónberga.
1912 Zatonięcie Titanica.
1913 Woodrow Wilson zostaje pre-
zydentem USA.
1914 Zamordowanie austriackiego
następcy tronu przez serbskich na-
cjonalistów. Początek | wojny świa-
towej. Otwarcie Kanału Panam-
skiego.
Czerwonego Krzyża Henri Dunant.
1902
1903
Prapremiera
Pierwszy
sztuki
Augusta
braci
Strindberga Widmo.
lot samolotem
Wright.
Fizyk i chemik
Maria Skło-
dowska-Ourie jako pierwsza w histo-
rii kobieta otrzymuje Nagrodę Nobla.
1904 Pierwsza radiowa
muzyki w Grazu.
transmisja
1905 Założenie irlandzkiej partii na-
cjonalistycznej Sinn Fóin.
1906 Trzęsienie ziemi i pożary
nisz-
„1915 Albert Einstein ogłasza teorię
względności.
1916 Bitwa pod Verdun. Pierwszy
manifest dadaizmu.
1917 Wybuch rewolucji październi-
kowej
w
Rosji,
abdykacja
cara.
czą znaczną część San Francisco.
1907 Powstanie skautingu w Wielkiej
Brytanii. Georges Braque i Pablo Pi-
casso zapoczątkowują kierunek
w sztuce zwany kubizmem.
Przystąpienie Stanów Zjednoczo-
nych Ameryki do wojny. Opubliko-
wanie Wstępu do psychoanalizy
Zygmunta
Freuda.
Po
raz pierwszy
odbywa
się
festiwal
muzyczno-
teatralny w Salzburgu.
1918 Zawieszenie broni na pod-
stawie 14-punktowego progra-
mu prezydenta Wilsona. Prawo
wyborcze dla kobiet w Niemczech
Dumni właściciele automobilu marki Ford z roku 1900
1908 Ostatni chiński cesarz (Pu Yi)
w wieku trzech lat obejmuje władzę.
W
Paryżu
zostaje
wyświetlony
pierwszy film rysunkowy.
i Anglii.
6
POCZĄTKI
HAUTE
COUTURE
(1900-1918)
Zgłoś jeśli naruszono regulamin