Jerzy Bański - Rozwój obszarów wiejskich. Wybrane zagadnienia.pdf

(73507 KB) Pobierz
Jerzy Bański
ROZWÓJ
OBSZARÓW
WIEJSKICH
Wybrane zagadnienia
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
Recenzent
Prof. zw. dr hab. Krystian Heffner
Projekt okładki
Dariusz Litwiniec
Redaktor
Maja Kwietniewska
© Copyright by Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne SA
Warszawa 2017
08G4.1
ISBN 978-83-208-2271-7
YW IJ
4)
i
a
|
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne SA
ul. Canaletta 4, 00-099 Warszawa
tel. (centrala) 22 827 80 01, faks 22 827 55 67
e-mail: pwe(wpwe.com.pl
www.pwe.com.pl
Skład i łamanie: BESTIT Paulina Andrulewicz
BU
UA
Spis treści
9
Ż
Typologie i klasyfikacje obszarów wiejskich
ND
DND—
17
Podejście strukturalne
Podejście lokalizacyjne
Podejście mieszane
16
22
28
BD
37
3.14
3.2,
3.3,
Policentryczny system osadnictwa
......
....
Strefa podmiejska
Małe miasta — lokalne centra rozwoju
37
40
47
Wybrane czynniki rozwoju obszarów wiejskich
4.1.
4.2.
4.3.
4.4,
4.5.
Globalne trendy rozwojowe i ich wpływ na obszary wiejskie
............
51
51
53
58
65
68
Rola zasobów lokalnych ..............
Uwarunkowania społeczne i demograficzne
Zmiany strukturalne w gospodarce wiejskiej
Wyzwania związane ze zmianami klimatu
6
Spis treści
5
Polaryzacja społeczno-ekonomiczna obszarów wiejskich
3.1,
Sukces gospodarczy:na tefehach WIEJSKICH
+ 4. «es atwo iwo toi owi
....
73
73
EGdAG
5.2.
Obszary problemowe na Wsi
....LLauaaaaa
aaa aaa ananas nici
82
6
Współczesne procesy i zjawiska kształtujące
przestrzeń wiejską w Polsce .................
03.
6.2.
6.3.
BDOIECZEŃSWO . monia wdocza c asów GE aoi alinak wod fióóAii
Gospodarka ........uuuaaaaaaaawawaaaaaaaakaaka A
aaa
Środowisko PZYTGJNICZE
eT FROG TWO F rio Pw pod JOSE OS Hd
89
89
95
no
7
Problemy planowania i zarządzania obszarami wiejskimi ....
7.1.
7.2.
43.
Polityka rozwoju obszarów wiejskich .............uuaaa aaa
i:
Instrumenty wsparcia obszarów wiejskich ........aaaaaa
aaa aa ania)
»ProghOzżY: WIZJE SCENZCIUSZE os wasz ani 616 IG GRA KG edi G
115
115
127
130
ZOKODCZEMIE
Literatura
„wia aka wą KAS S WAAŁGA
............200044221122
143
145
Wstęp
Wyjeżdżając poza miasto nietrudno zauważyć, że krajobraz wokół nas ulega stopniowej
przemianie. Zmniejsza się gęstość zabudowy, w której budynki są coraz niższe. Zwiększa
się powierzchnia pól uprawnych, maleje liczba napotykanych osób, gęstnieje roślinność
i poszerza się zasięg widzianego krajobrazu. Intensywność zmian tych cech i zjawisk jest
największa w bezpośrednim sąsiedztwie miasta. Im dalej od miasta, tym stają się one coraz
mniej widoczne, by w końcu ulec zatarciu. Wszak jesteśmy już na wsi, której poświęcone
jest to opracowanie.
Obszary wiejskie zajmują ponad 90% powierzchni naszego kraju i mieszka tam prawie
40%
Polaków. Stamtąd pochodzi większość kupowanej przez nas żywności i tam chcemy
spędzać wakacje oraz wypoczywać w dni wolne od szkoły i pracy. Jednak obszary wiej-
skie to także miejsca lokalizacji nowoczesnych klastrów przemysłowych i parków tech-
nologicznych oraz produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Wieś zmienia się na naszych
oczach, a procesy i zjawiska społeczno-ekonomiczne generujące te zmiany interesują
badaczy różnych specjalności, w tym geografów, socjologów wsi i planistów przestrzen-
nych.
Podstawowym celem niniejszej książki jest dostarczenie wiedzy na temat współcze-
snych przemian na wsi. Zakres przestrzenny opracowania odnosi się zarówno do ujęć
globalnych, jak i krajowych oraz regionalnych. Szczególną uwagę zwrócono na przekształ-
cenia polskiej wsi. Książka skierowana jest do szerokiego grona odbiorców zainteresowa-
nych problematyką rozwoju obszarów wiejskich. Różnorodność poruszanych zagadnień,
propozycje rozwiązań metodycznych oraz przykłady z praktyki sprawiają, że może być
ona wykorzystywana przez pracowników ośrodków akademickich i placówek badaw-
czych (jako źródło wiedzy teoretycznej i metodycznej oraz podstawa do przygotowania
wykładów monograficznych), studentów geografii, gospodarki przestrzennej, zarządzania,
ekonomii, socjologii, turystyki, nauk rolniczych, a także przez przedstawicieli instytucji
samorządowych i administracji państwowej.
Książka obejmuje siedem rozdziałów (wykładów). Pierwszy poświęcony jest zagad-
nieniom teoretycznym, w tym głównie próbom definicji i identyfikacji obszarów wiej-
skich. Drugi rozdział podejmuje tematykę typologii i klasyfikacji obszarów wiejskich,
a zaprezentowano różnorodne podejścia badawcze ilustrowane licznymi przykładami
wypracowanymi w krajach Unii Europejskiej. Kolejny rozdział podejmuje tematykę rela-
cji miejsko-wiejskich, w tym roli małych miast w rozwoju wsi i specyfiki strefy pod-
miejskiej, która coraz wyraźniej zatraca cechy wiejskości. Rozdział czwarty identyfikuje
Zgłoś jeśli naruszono regulamin