Epigram na Stalina A5.pdf

(2413 KB) Pobierz
Robert Littell
Epigram na Stalina
Przełożył Krzysztof Obłucki
Tytuł oryginalny: The Stalin Epigram
Rok pierwszego wydania: 2009
Rok pierwszego wydania polskiego: 2010
Lata 1934-1939 w Rosji stalinowskiej to okres tzw. Wielkiej
Czystki, terroru o rozmiarach wręcz monstrualnych. Jawny bunt
przeciw dyktatorowi to tyle co zamach samobójczy, większość
pisarzy rosyjskich więc milczy lub pisze ody i hymny na cześć
Stalina oraz powieści i dramaty wysławiające kolektywizację.
Jednak są i tacy, którzy nie potrafią sprzeniewierzyć się prawdzie
i, ryzykując życie, wypowiadają wojnę Stalinowi. O jednym z
tych bohaterów-straceńców, Osipie Mandelsztamie, największym
- obok Anny Achmatowej i Borysa Pasternaka - poecie rosyjskim
XX wieku, opowiada Robert Littell w „Epigramie na Stalina”.
Skazany już wtedy na poetyckie nieistnienie (niepublikowany),
przymierający wraz z żoną głodem, inwigilowany przez Czeka,
Mandelsztam pisze na początku 1934 roku oskarżycielski wiersz o
„góralu kremlowskim”, któremu „miodem kapie każda nowa
śmierć na szeroką osetyńską pierś”. Niebaczny na skutki, recytuje
go przyjaciołom i znajomym i wkrótce zaczyna się golgota Osipa
Mandelsztama: od Łubianki, przez zesłanie do Czerdynia i
Woroneża, po śmierć w obozie przejściowym „Druga Rzeczka”
pod Władywostokiem.
-2-
Opowieść amerykańskiego pisarza o wielkim poecie rosyjskim
zamordowanym przez Stalina składa się z relacji osób
autentycznych oraz fikcyjnych, którym autor na przemian udziela
głosu. Postacie autentyczne to: wdowa Nadieżda Mandelsztam
oraz dwójka jego najwierniejszych przyjaciół: Anna Achmatowa,
śmiała orędowniczka prawdy, również dotknięta „karzącą ręką”
tyrana, oraz poeta Borys Pasternak. Postacie fikcyjne, jak
ochroniarz „chozjaina” czy słynny rosyjski ciężarowiec, to ważne
elementy tła owej literackiej, ale opartej na faktach historycznych
i jakże wyrazistej i przejmującej biografii człowieka, dla którego
prawda była ważniejsza niż życie.
-3-
Spis treści:
Głos w tej książce mają:.................................................................................................................................................6
1. Nadieżda Jakowlewna.................................................................................................................................................8
2. Nikołaj Własik..........................................................................................................................................................30
3. Fikrit Szotman...........................................................................................................................................................49
4. Anna Andriejewna....................................................................................................................................................58
5. Fikrit Szotman...........................................................................................................................................................73
6. Nadieżda Jakowlewna...............................................................................................................................................94
7. Zinaida Zajcewa-Antonowa....................................................................................................................................110
8. Anna Andriejewna..................................................................................................................................................112
9. Osip Emiljewicz......................................................................................................................................................135
10. Zinaida Zajcewa-Antonowa..................................................................................................................................192
11. Nadieżda Jakowlewna...........................................................................................................................................194
12. Nikołaj Własik......................................................................................................................................................201
13. Borys Pasternak....................................................................................................................................................209
14. Fikrit Szotman.......................................................................................................................................................214
15. Nadieżda Jakowlewna...........................................................................................................................................231
16. Fikrit Szotman.......................................................................................................................................................258
17. Anna Andriejewna................................................................................................................................................278
18. Nadieżda Jakowlewna...........................................................................................................................................299
19. Prawdopodobnie Osip Emiljewicz........................................................................................................................317
20. Fikrit Szotman.......................................................................................................................................................331
21. Anna Andriejewna................................................................................................................................................344
Epilog - Robert Littell.................................................................................................................................................346
Źródła wybranych cytatów.........................................................................................................................................353
-4-
Mojej muzie, Stelli,
dla której gwiazdy
(zapożyczając metaforę z sonetu
Astrophel and Stella
Philipa Sidneya z 1591 roku)
„nadal tańczą”.
et chacun effectuera avec son âme, telle l'hirondelle avant
l'orage, un vol indescriptible
Mandelsztam
Jestem sam - dokoła pełno fałszu.
To nie takie proste - życie przeżyć.
Przekład Ewy Rojewskiej-Olejarczuk
Z wiersza
Hamlet
Borysa Pasternaka, zakazanego przez
cenzurę, lecz odczytanego prowokacyjnie na głos przez przyjaciół
poety w czasie jego pogrzebu w 1960 roku.
-5-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin