Minipodręcznik o zrównoważonym żeglarstwie (2023).pdf

(9081 KB) Pobierz
2023
Minipodręcznik o
zrównoważonym
żeglarstwie
Autorzy:
Zespół „Żeglarstwo jest eko” w składzie:
Anna Wiktor
Kalina Kowalska
Magdalena Wilczyńska
Marta Jarosz
Mateusz Hoffmann
Partner:
Fundacja „Wytwórnia Inicjatyw Twórczych”
Projekt:
António Boto
Projekt „Żeglarstwo jest eko”
Podręcznik jest wynikiem prac zrealizowanych w ramach projektu „Żeglarstwo jest eko,” który jest oddolną inicjatywą grupy
pasjonatów żeglarstwa i ekologii finansowaną ze środków Europejskiego Korpusu Solidarności. Wiedza w nim zawarta jest
streszczeniem serii popularnonaukowych artykułów na temat ekologicznego żeglarstwa stworzonych na rzecz projektu
przez grono znakomitych naukowców.
Więcej na temat projektu a także pełną treść artykułów można znaleźć na stronie zeglarstwojesteko.pl.
Wszelkie uwagi, komentarze, prośby i sugestie prosimy kierować na adres info@zeglarstwojesteko.pl.
Publikacja została zrealizowana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Publikacja odzwierciedla jedynie
stanowisko jej autorów i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja Programu Europejskiego Korpusu Solidarności nie
ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną.
Wegorzewo, Styczeń 2023
DARMOWA PUBLIKACJA
ISBN 978-83-967307-0-1
Wersja 1.0
Spis treści
Wstęp - Żeglarstwo i ekologia
3
Fauna i flora w pigułce
4
Stan wód na Mazurach
5
Kluczowe pojęcia
7
Co ma wpływ na stan mazurskich jezior?
8
W jaki sposób ten wpływ ograniczyć?
7 prostych rad na start
Toalety morskie i chemiczne
Dbanie o środowisko podczas postoju
Jak przygotować się do ekologicznego czarteru?
10
11
13
15
18
Bibliografia. Dowiedz się więcej
20
Wstęp
Żeglarstwo i ekologia
Wielkie Jeziora Mazurskie to niezwykle malowniczy region Polski, w którym występują liczne
gatunki zwierząt i roślin, często chronione i niewystępujące w innych miejscach kraju. Od
dziesiątek lat jest to kierunek docelowy setek tysięcy turystów każdego roku, z których znaczną
część stanowią żeglarze. Ich obecność pozostaje nie bez wpływu na środowisko przyrodnicze.
Dlatego niezwykle ważne jest, by z Mazur korzystać w sposób zrównoważony.
Turystyka zrównoważona to rodzaj turystyki, który ma na celu zminimalizowanie wpływu na
środowisko naturalne […] przy jednoczesnym generowaniu możliwości zatrudnienia dla lokalnych
mieszkańców (Wikipedia).
Sternik bierze odpowiedzialność za całą swoją załogę. Dlatego bardzo ważne jest, by dobrze znał
przyczyny zachodzących w przyrodzie zmian oraz sposoby na to, by wpływ swojego rejsu na
środowisko ograniczyć do minimum. Celem tego podręcznika jest właśnie przybliżenie przyszłym i
obecnym żeglarzom sposobów na ekologiczne, zrównoważone żeglarstwo bez ograniczania radości
płynącej z uprawiania tego wspaniałego sportu. Niech przyszłe pokolenia cieszą się z Mazur tak,
jak my cieszymy się dzisiaj.
3
Fauna i flora w pigułce
Zanim pochylimy się nad sposobami ochrony mazurskiej przyrody, warto
zastanowić się nad tym, co się na nią składa.
Po stronie fauny na Mazurach najłatwiej zaobserwować ptaki, wśród
których znajdują się: perkoz dwuczuby, perkozek, łyska, czapla siwa,
łabędź niemy, mewa śmieszka czy krakwa, a także rzadki bocian czarny,
płaskonos, nur czarnoszyi, perkoz zausznik, cyraneczka, głowienka,
czernica, gągoł i czajka. Zauważyć można także ptaki drapieżne, takie jak
błotniak stawowy, kania czarna, rybołów czy bielik. W trzcinowiskach
gnieżdżą się, łatwiejsze do usłyszenia niż zobaczenia bąk i bączek oraz
mało znane chruściele – wodnik, kokoszka wodna i bardzo rzadka
zielonka. Pod powierzchnią natkniemy się na liczne gatunki ryb, jak płoć,
wzdręga, leszcz, lin, okoń i szczupak, rzadsze są sandacz i węgorz. W
wielu jeziorach występuje jeszcze sielawa, natomiast sieja już tylko w
czystych wodach jeziora Mamry. Do czynienia mamy z ogromną i
zróżnicowaną grupą bezkręgowców. Są wśród nich te dostrzegalne
gołym okiem, takie jak pijawki, ślimaki, małże, raki oraz mniejsze i mniej
znane skorupiaki – ośliczki i kiełże, larwy licznych gatunków owadów:
ochotek (te są najpospolitsze) i innych muchówek oraz jętek, chruścików,
ważek, chrząszczy, a nawet motyli, oraz niektóre owady dorosłe, np.
chrząszcze i pluskwiaki. Bezkręgowcami są też drobne skorupiaki
planktonowe i niewidoczne gołym okiem wrotki. Bezkręgowce
(zooplankton) odgrywają ogromną rolę w środowisku, z jednej strony
jako zjadacz fitoplanktonu, z drugiej – jako pokarm ryb
planktonożernych i narybku prawie wszystkich gatunków.
Po stronie flory rośliny porastają litoral, czyli najbardziej zróżnicowaną
środowiskowo i biologicznie część jeziora. Jego głębokość wyznacza
pionowy zasięg światła, który umożliwia fotosyntezę. W litoralu rośliny
występują w strefach. Najbliżej brzegu znajduje się pas roślin
wynurzonych, tzw. szuwary, w którym występuje głównie trzcina
pospolita, pałka szerokolistna czy tatarak. Głębiej występują rośliny o
liściach pływających, na przykład grążel żółty czy rdestnica pływająca. W
pasie roślin zanurzonych znajdziemy rdestnicę połyskującą i przeszytą
czy moczarkę kanadyjską. Najgłębiej sięgają zaś łąki podwodne z
ramienicami (wśród żeglarzy najczęściej zwane po prostu wodorostami) i
mchem wodnym. Z kolei strefa na granicy sądu i wody to tak zwane
pobrzeże – obszar okresowo zalewany i odsłaniany przez wodę, który w
zależności od nachylenia terenu może mierzyć do ponad stu metrów.
Niskie brzegi porasta ols, niekiedy pokrywa je torfowisko. Nad jeziorami
Śniardwy, Tałty i Ryńskim w tym obszarze występują murawy
kserotermiczne, a nad jeziorem Ryńskim występują rzadkie i chronione
dziewięćsił bezłodygowy i zawilec wielokwiatowy.
4
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin