Aleksander Spyra - Z dziejów polskiej prasy na Śląsku.pdf

(172386 KB) Pobierz
ALEKSANDER
SPYRA
Z DZIEJÓW
POLSKIEJ PRASY
NA ŚLĄSKU
5 |
PRZEWODNIK PO MUZEU
PRASY ŚLĄSKIEJ W PSZCZYNIE
PSZCZYNA
2009
|
|
=
||
ai
,
JE
|
ALEKSANDER
SPYRA
PRZEWODNIK PO MUZEUM
PRASY ŚLĄSKIEJ W PSZCZYNIE
| R
3
PSZCZYNA 2009
Recenzent
Prof. dr hab. Janusz Wycisło
Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie
Wydawca
Oficyna Drukarska Z. Spyry w Pszczynie
Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej
z dotacji Urzędu Miejskiego w Pszczynie
ISBN
978-83-927429-8-2
Układ graficzny i dobór ilustracji
Aleksander
Spyra
©
CY
ta”
[4
tłoczono w Oficynie Drukarskiej
Zdzisława Spyry. Pszczyna, ul. Piastowska 26
tel. 032 210 22 13, e-mail: biuroQoficynadrukarska.pl
Słowo wstępne
My
sobie
dziś
tego
wcale
wyobrazić
nie możemy,
jakby u nas na Śląsku wyglądało. gdybyśmy nie mieli
własnych polskich drukarni
ks. Jan Kudera
Życiorys księdza Jana Gałeczki
Mikołów 1920
My dziś trudno zrozumieć możemy, jak ten lud pol-
ski na Śląsku. prosty. od wieków zapomniany, zanie-
dbany, wzgardzony i ciemiężonyj, w tak ciężkich wa-
runkach życia mógł stanąć w obronie swojęj narodowo-
ści... jest to zasługą dziennikarstwa naszego, żeśmy się
stali tem, czem dziś jesteśmy. Gazety były naszą dziel-
ną bronią w tej walce ciężkiej, one były niby osią, około
której obracał się ruch odrodzenia naszego...
ks. Jan Kudera
|
Dziennikarstwo polskie na Sląsku
Bytom
1912
Muzeum Prasy Śląskiej im. Wojciecha Korfantego
w Pszczynie powstało jako owoc fascynacji fenomenem
społecznym i politycznym, jakim było rozbudzenie świa-
domości mieszkańców Górnego Śląska w XIX wieku
w sytuacji kilkusetletniego oderwania się tej ziemi od
Polski, od źródeł narodowych. językowych i społecznych.
Początki tego narodowego przebudzenia obserwujemy
jeszcze przed Wiosną Ludów, tą wielką europejską rewo-
lucją z końca lat czterdziestych XIX wieku. Najbardziej
nieoczekiwanym jego przejawem było ukazanie się nie-
pozornej, czterostronicowej gazetki w Pszczynie, 15 lipca
1845 roku. Co najdziwniejsze, jej wydawcą nie był jakiś
polski
działacz czy wywrotowiec,
lecz burmistrz
miasta,
lojalny
pruski
urzędnik
Christian
Schemmel,
a gazeta nosiła tytuł „PTygodnik Polski Poświęcony Włościa-
nom”. Jej niedługi, bo półtoraroczny żywot odcisnął jednak
nieścieralne piętno na życiu społecznym
tej części Śląska.
Redagowana w całości po polsku, przynosiła wiadomo-
ści o zniewolonej Polsce i jej historii, o Krakowie
i jego zabytkach. otwierała Ślązakom oczy na polskie dzie-
dzictwo narodowe. Przykład „Tygodnika Polskiego...” jest
dowodem na to, jak drobny fakt, za jaki można uznać lo-
kalną efemerydę prasową, może mieć wpływ na dalsze dzieje
tej ziemi. Gazeta ukazywała się w mocno zniemczonym mie-
ście książąt Anhalt Kóthen, a nie tylko z języka, ale i z
ducha była na wskroś polska. Stanęła w obronie języka
polskiego, realizowała program podnoszenia oświaty ogól-
nej i rolnej ludności wiejskiej na Górnym Śląsku, która
w całej swojej masie była żywiołem polskim.
W ślad za pszczyńskim „Tygodnikiem” zaczęły się poja-
wiać inne owoce odradzającego się ducha polskiego na Gór-
nym Śląsku. W Piekarach ksiądz Jan Alojzy Ficek wydaje
„Tygodnik Katolicki” (1848
Bogedain (wtedy jeszcze nie
ską dla Górnego Szląska”, a
śnie „Telegraf Górno-Ślązki”
r.), w Opolu ksiądz Bernard
biskup) wydaje „Gazetę Wiej-
Józef Lompa drukuje w Ole-
(1849 r.).
Pierwszą polityczną polską gazetą jest „Dziennik Górno-
śląski” redagowany przez J. Łepkowskiego i J. Mierowskie-
go od 1848 r. W Piekarach Teodor Heneczek przy współpra-
cy z Karolem Miarką (ojcem) drukuje „Zwiastun Górnoślą-
ski” (od 1868 r.). Tenże Karol Miarka, urodzony
w Pielgrzymowicach
na ziemi pszczyńskiej,
po nieporozu-
mieniach z Heneczkiem odchodzi ze „Zwiastuna” i zakłada
„Katolika” (Królewska Huta od 1869 r.) najsłynniejsze
i najbardziej zasłużone dla budowania polskości ludu ślą-
skiego czasopismo.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin