Dwory i otoczenie Piastów świdnicko-jaworskich (1278-1368) [Zawadzki Tomasz].pdf

(2062 KB) Pobierz
Title:
Dwory i otoczenie Piastów świdnicko-jaworskich (1278-1368)
Author:
Tomasz
Zawadzki
Citation style:
Zawadzki
Tomasz.
(2022).
Dwory i otoczenie Piastów
świdnicko-jaworskich (1278-1368). Praca doktorska.
Katowice : Uniwersytet
Śląski
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Humanistyczny
Instytut Historii
mgr Tomasz Zawadzki
Numer albumu: 8408
Dwory i otoczenie Piastów świdnicko-jaworskich
(1278-1368)
Rozprawa doktorska
napisana pod kierunkiem
naukowym
dr hab. prof. UŚ Bożeny Czwojdrak
Katowice 2022
1
Spis treści
Wykaz skrótów.......................................................................................................................3
Wstęp .....................................................................................................................................4
Rozdział I: Księstwo świdnicko-jaworskie w latach 1278-1368 ............................................ 15
Rozdział II: Dwór i jego urzędnicy ....................................................................................... 22
Rozdział III: Urzędnicy zarządu terytorialnego ..................................................................... 29
Rozdział IV: Dwór i otoczenie Bolka I Surowego ................................................................. 35
Dwór................................................................................................................................. 35
Otoczenie .......................................................................................................................... 42
Rozdział V: Dwór i otoczenie Bernarda świdnickiego .......................................................... 49
Dwór................................................................................................................................. 49
Otoczenie .......................................................................................................................... 54
Rozdział VI: Dwór i otoczenie Henryka jaworskiego ............................................................ 60
Dwór................................................................................................................................. 60
Otoczenie .......................................................................................................................... 65
Rozdział VII: Dwór i otoczenie Bolka II Małego .................................................................. 72
Dwór................................................................................................................................. 72
Otoczenie .......................................................................................................................... 83
Biogramy ............................................................................................................................. 94
Zakończenie ....................................................................................................................... 175
Bibliografia ........................................................................................................................ 186
Streszczenie ........................................................................................................................ 203
2
Wykaz skrótów
ACK -
Archiv České koruny
AGA –
Ältestes Glatzer Amtsbuch oder Mannrechtsverhandlungen von 1346-1390,
hrsg. F.
Volkmer, W. Hohaus, „Geschichtsquellen der Grafschaft Glatz” 5, Habelschwerdt 1891
APJ - Archiwum Państwowe we Wrocławiu, oddział w Jeleniej Górze
APWr. - Archiwum Państwowe we Wrocławiu
Kleber-Ennen
- Regesten zur Geschichte der Stadt Löwenberg in Schlesien,
hrsg. P. Kleber, J.
Ennen, Tl. 1, „Jahresbericht über das Realgymnasium zu Löwenberg in Schlesien” 22, 1912
Lbch. -
Landbuch księstw świdnickiego i jaworskiego
Lehns. I-II –
Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstenthümer im
Mittelalter,
hrsg. C. Grünhagen, H. Markgraf, Tl. I, „Publicationen aus den königlichen
preußischen Staatsarchiven” 7, 16 Leipzig 1881-1883
LS -
Das landregister der Herschaft Sorau von 1381,
hrsg.. J. Schultze, Berlin 1936
RM -
Maltézńtí rytíři - české velkopřevorství (Řád maltezsk�½)
RS -
Regesten zur schlesischen Geschichte.
Rśl.
- Regesty śląskie.
SRS -
Silesiacarum rerum scriptores,
wyd. F.W. Sommersberg, t. III, Leipzig 1732
SUB -
Schlesisches Urkundenbuch.
Wesemann I -
Urkunden der Stadt Löwenberg,
wyd. H. Wesemann, Tl. 1, „Jahresbericht über
das Realprogymnasium zu Löwenberg in Schlesien” 15, 1885
Zittau
-
J. Prochno,
Regesten zur Geschichte der Stadt und des Landes Zittau 1234-1437,
“Neues Lausitzisches Magazin“ 113, 1937
3
3:3436787925
Wstęp
Sposób sprawowania władzy w średniowieczu to zagadnienie, które od dawna
interesowało badaczy. Najważniejszym i decydującym czynnikiem była oczywiście osoba
panującego. Żaden z nich jednak, chcąc sprawnie rządzić państwem, nie mógł obejść się bez
pomocy swych poddanych
1
. Świadectwem tejże współpracy są np. liczne wzmianki w
dokumentach, w których podejmując różnego rodzaju decyzje, panujący powoływali się na
udzielone im przez poddanych
consilium
i
consensus.
Doradzanie swemu władcy było zresztą
– obok
auxilium
- nie tylko ich prawem, ale też obowiązkiem
2
.
Wokół średniowiecznych monarchów skupiali się służący im zaufani ludzie, doradcy i
współpracownicy, mogący wywierać różnego rodzaju wpływy na rządy. Grupy te,
uczestniczące w procesie kształtowania i podejmowania decyzji państwowych, określa się w
literaturze mianem elit władzy
3
. Długo nie posiadały one charakteru instytucji o określonym
składzie i kompetencjach. Czas powstania i proces kształtowania się na ziemiach polskich
centralnego organu, jakim była rada monarsza, pozostaje wciąż niejasny
4
.
Sprecyzowanie dostępu poddanych do władzy w oparciu o zachowane źródła nie jest
sprawą prostą, kulisy rządzenia są nam bowiem najczęściej nieznane. Od lat jednak historycy
starali się określić kryteria, na podstawie których kwalifikować należałoby do grona elity
władzy. Zazwyczaj zaliczano do niej urzędników - dworskich oraz zarządu terytorialnego -
zwłaszcza tych stojących wysoko w hierarchii, a także najwyższych dostojników Kościoła.
1
J. Wroniszewski,
Grupy decyzyjne w średniowiecznej Polsce: elita władzy,
[w:]
Genealogia: polska elita
Tamże, s. 177; S. Russocki,
Consilium i consensus otoczenia książęcego w dokumentach polskich w XIII w.,
polityczna w wiekach średnich na tle porównawczym,
Toruń 1993, s. 176.
2
[w:]
Społeczeństwo Polski średniowiecznej,
red. S.K. Kuczyński, t. 5, Warszawa 1992, s. 195-202; J. Pakulski,
Wielkopolska elita władzy politycznej w 1 poł. XIV w., kryteria kwalifikacyjne,
[w:]
Genealogia: polska elita
polityczna w wiekach średnich na tle porównawczym,
Toruń 1993, s. 61-91; L. Korczak,
Monarcha i poddani:
system władzy w Wielkim Księstwie LItewskim w okresie wczesnojagiellońskim,
Kraków 2008; taż,
Litewska
rada wielkoksiążęca w XV wieku,
Kraków 1998.
3
A. Gąsiorowski,
Rotacja elity władzy w średniowiecznej Polsce,
[w:]
Społeczeństwo Polski średniowiecznej,
J. Wroniszewski,
Grupy decyzyjne…,
s. 177-178.
red. S.K. Kuczyński, t. 1, Warszawa 1981, s. 264-265.
4
4
4:1047415909

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin