Wilinska Joanna Dobranoc dla doroslych A5.pdf

(2007 KB) Pobierz
Joanna Wilińska, Feliks Derecki, Andrzej Nowicki
Dobranoc dla dorosłych
Pierwsze wydanie polskie 1979
Spis treści:
Zamiast Kobuszewskiego...............................................................................................................................................4
W małej chatce................................................................................................................................................................7
Sarenka..........................................................................................................................................................................12
Starzec i dziewczyna.....................................................................................................................................................16
Sposób na królewny......................................................................................................................................................19
Opowieść o dwóch wiedźmach.....................................................................................................................................23
Stary obyczaj.................................................................................................................................................................28
Odpowiedni kandydat...................................................................................................................................................31
Sieroca dola...................................................................................................................................................................35
Sposób na diabła...........................................................................................................................................................39
Królewskie znamię........................................................................................................................................................42
Księżniczka na grochu..................................................................................................................................................48
W jesienną noc..............................................................................................................................................................51
O ciekawym królu.........................................................................................................................................................53
Odcięta placówka..........................................................................................................................................................56
Jubileusz........................................................................................................................................................................59
Tajemnice haremu.........................................................................................................................................................63
Lekarskie sumienie.......................................................................................................................................................67
Król i astrolog...............................................................................................................................................................70
O czym nie wiedzą........................................................................................................................................................73
Nagroda.........................................................................................................................................................................76
Szewczyk połatajko......................................................................................................................................................79
Kariera pięknej dziewczyny..........................................................................................................................................83
Niewinna duszyczka.....................................................................................................................................................89
Litościwy zbójca...........................................................................................................................................................92
O królewnie i drwalu....................................................................................................................................................96
Dobra rada...................................................................................................................................................................100
Jeszcze raz o złotej rybce............................................................................................................................................103
Jak to się zaczęło.........................................................................................................................................................106
Pieniążek.....................................................................................................................................................................110
-2-
Rodzinna pamiątka......................................................................................................................................................113
Zuzanna i kupcy..........................................................................................................................................................117
O dworce Małgorzacie................................................................................................................................................121
Z wizytą u babci..........................................................................................................................................................125
Wczasy na jachcie.......................................................................................................................................................129
Misterna intryga..........................................................................................................................................................133
O lekkomyślnej Blance...............................................................................................................................................137
O kmieciu ziomku i królu Bąbelku.............................................................................................................................141
Prawo wyboru.............................................................................................................................................................145
Uczta u księcia............................................................................................................................................................148
Przykra niespodzianka................................................................................................................................................153
Straszliwa niepewność................................................................................................................................................156
Gwiazdy mówią..........................................................................................................................................................161
Przebrała się miarka....................................................................................................................................................164
Nowy nabytek.............................................................................................................................................................169
Na arenie.....................................................................................................................................................................171
Bohater mimo woli.....................................................................................................................................................175
Źródło mądrości..........................................................................................................................................................179
Kram na podzamczu...................................................................................................................................................183
Z powinszowaniem urodzin........................................................................................................................................187
Zaliczka.......................................................................................................................................................................191
Oślepiająca piękność...................................................................................................................................................195
Opowiadanie wigilijne................................................................................................................................................200
Głupstwo.....................................................................................................................................................................203
Czarodziejski kufer.....................................................................................................................................................206
Tylko sięgnąć ręką......................................................................................................................................................210
W starym kraju............................................................................................................................................................213
O księżnej pani i sierotce Marysi................................................................................................................................217
Na wszystko jest rada..................................................................................................................................................221
Rozpieszczone bóstwo................................................................................................................................................224
Słuszna decyzja...........................................................................................................................................................228
Niesamowita historia..................................................................................................................................................231
Dobry uczynek............................................................................................................................................................236
-3-
Zamiast Kobuszewskiego.
Ta książka posiada nie jeden rodowód. Pierwszy zwał się „Jacek
i Agatka”, „Bolek i Lolek”, „Miś z okienka” i cały pozostały
zwierzostan, co dzieci wysyłał spać, aby dorośli mogli sobie
w skupieniu posłuchać Dziennika Wieczornego. Tyle że
zwierzostan był tak sympatyczny, iż polubili go również dorośli.
Może nie do tego stopnia, iżby domagali się przedłużenia
dobranocek na cały czas emisji DTV, ale w każdym, bądź razie
polubili bardzo. Trzeba więc było wymyślić dla nich, to znaczy
dla dorosłych, jakieś specjalne dobranocki. Równie mądre jak dla
dzieci, tyle że nie do snu zachęcające, a raczej do myślenia. Z taką
właśnie inicjatywą przyszli do redakcyjnych biur przy ulicy
Woronicza Joanna Wilińska i Andrzej Nowicki (Feliks Derecki
przyłączył się do nich bodaj po dwóch latach).
Tyle o rodowodzie pierwszym. Następny jest stokroć
dawniejszy, wiąże się bowiem z samą poetyką bajki, co ją
wymyślił w starożytności Ezop, a także z poetyką powiastki
filozoficznej, co ją do wyżyn mistrzowskiej perfekcji podniósł
w erze Oświecenia Wolter. Bajki traktowały zawsze o ludziach,
ale ostrożność autorów kazała im przebierać owych ludzi w maski
zwierzęce; powiastki filozoficzne mówiły o ludziach już jawnie, a
ich autorzy bywali nawet tak bezczelni, iż ośmielali się zaliczać
do tej kategorii monarchów. Co prawda monarchów z bardzo
dalekich bądź zgoła fikcyjnych królestw,
Ezopowa bajka oraz wolteriańska powiastka stoją u kołyski
naszych „Dobranocek dla dorosłych”. Podpowiadają im ton,
suflują sytuacje, a przede wszystkim narzucają konwencję. I o niej
właśnie dwa słowa: bo z pozoru wszystko we wszystkich bajkach
drepcze dookoła Wojtek. Stale ci głupawi królowie, senne a
kochliwe królewny, podstępni dworacy, naiwni kochankowie,
-4-
sprytne sługi i zacny ludek. Ale właśnie w tej udawanej,
ostentacyjnie akcentowanej monotonności tkwi przewrotność
bajki. I okazuje się nagle, że im sytuacja bardziej banalna, tym
pointa bardziej nośna; im ton bardziej moralizatorski, tym
wymowa takiego kaznodziejstwa stać się może bardziej
zaskakująca. Umowność bajkowej fabuły wymaga przecież od
Autorów rzeczywistej maestrii w operowaniu słowem, a także
wielkiego daru kondensacji. Gdyż nie idzie o magiczne
wyczarowywanie cudownych sytuacji, lecz o wydobycie
z sytuacji stereotypowych nowego, nieoczekiwanego sensu.
Wilińska, Derecki i Nowicki udowodnili, iż potrafią to zrobić.
Stworzyli w swoich dobranockach bajkowy mikrokosmos:
rozgadany tłumek protagonistów i komparsów wypełnia
z samozaparciem multum zadań, jakie im zleca akcja bajki.
Fabuła jest prosta i sprawy są proste, mówi się tu o miłości,
lekkomyślności, głupocie, chciwości, zazdrości i innych
grzechach powszednich. Za każdą taką sprawą czai się atoli
tajemnicze „coś”, które przywykliśmy określać mianem
„odniesienia”. Co do czego się odnosi? Ba, tego Autorzy już nam
nie mówią. To musi za każdym razem odcyfrować sam odbiorca
bajki; pole dla gry jego fantazji jest szerokie. Tak szerokie jak
świat. I tak nieskończone jak czas. I w tym właśnie tkwi siła bajki.
Także tych bajek, co je dla dorosłych na dobranoc zapowiada Jan
Kobuszewski.
Bo, miejmy odwagę się przyznać, wszyscyśmy przywykli, iż te
bajki serwuje nam właśnie Kobuszewski. Wspaniały aktor, o
nieprzepartej sile komicznej, o dyskretnej i eleganckiej mimice, o
wielkiej inteligencji. Jego komentarze osadzają każdą bajkę
w nowym nurcie myślenia, co nadaje rytm skojarzeniom
odbiorców, on dyktuje bieg studyjnym perypetiom. Kobuszewski
znakomicie sprawdza się w tych wszystkich wcieleniach. Jest
taktowny, nieledwie ojcowski, wie więcej, niż nam mówi, ale
-5-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin