Marta Kluzek, Dorota Wiśniewska, Krzysztof Waliszewski - Finansomania. Podstawy wiedzy o finansach.pdf

(6136 KB) Pobierz
1
Komitet Redakcyjny
Barbara Borusiak, Szymon Cyfert, Bazyli Czyżewski, Aleksandra Gaweł
(przewodnicząca),
Tadeusz Kowalski, Piotr Lis, Krzysztof Malaga, Marzena Remlein, Eliza Szybowicz
(sekretarz),
Daria Wieczorek
Recenzent
Stanisław Flejterski
Projekt okładki
Boobry Group
Marta Brzóstowicz
Redakcja i korekta
Deal
Na okładce umieszczono logo Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Finansach „Finansomania”
eISBN 978-83-8211-064-7
https://doi.org/10.18559/978-83-8211-064-7
© Copyright by Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Poznań 2021
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Ta książka jest udostępniana na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie
niekomercyjne-Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-ND 4.0)
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO W POZNANIU
ul. Powstańców Wielkopolskich 16, 61–895 Poznań
tel. 61 854 31 54, 61 854 31 55
www.wydawnictwo.ue.poznan.pl, e-mail: wydawnictwo@ue.poznan.pl
adres do korespondencji: al. Niepodległości 10, 61–875 Poznań
Skład: Wydawnictwo eMPI
2
SPIS TREŚCI
Wstęp (Marta
Kluzek, Krzysztof Waliszewski, Dorota Wiśniewska)
.................
Rozdział 1. Finanse – wprowadzenie (Józefa
Monika Gryko, Joanna Lizińska)
1.1. Pojęcie i znaczenie finansów .................................................................................................
1.2. Pieniądz jako podstawowa kategoria finansów ..................................................................
1.2.1. Formy pieniądza ..........................................................................................................
1.2.2. Ekonomiczne funkcje pieniądza................................................................................
1.2.3. Społeczne funkcje pieniądza ......................................................................................
1.2.4. Wartość pieniądza w czasie ........................................................................................
1.3. Decyzje finansowe w ujęciu podmiotowym .......................................................................
1.4. System finansowy ...................................................................................................................
Pytania i zadania............................................................................................................................
6
8
10
10
13
13
15
19
24
28
8
Rozdział 2. Finanse publiczne (Sławomira
Kańduła, Marta Kluzek,
Marcin Spychała)
.......................................................................................... 31
2.1. Sektor finansów publicznych ................................................................................................
2.2. Dochody budżetu państwa ...................................................................................................
2.3. Państwowe fundusze celowe .................................................................................................
2.4. Wydatki budżetu państwa .....................................................................................................
2.5. Budżet środków europejskich i fundusze Unii Europejskiej ............................................
2.6. Deficyt budżetowy..................................................................................................................
2.7. Finanse jednostek samorządu terytorialnego .....................................................................
2.8. Dług publiczny .......................................................................................................................
Pytania i zadania............................................................................................................................
3.1. Podmioty w sektorze bankowym .........................................................................................
3.2. Bank centralny i polityka pieniężna.....................................................................................
3.3. Produkty i operacje bankowe ...............................................................................................
3.4. Rodzaje kredytów bankowych ..............................................................................................
3.5. Formy lokowania oszczędności ............................................................................................
3.6. Płatności bezgotówkowe, aplikacje mobilne i karty płatnicze .........................................
Pytania i zadania............................................................................................................................
31
39
44
46
48
51
54
57
61
65
66
73
75
79
81
83
Rozdział 3. Bankowość (Anna
Warchlewska, Marcin Wiśniewski)
................... 65
4
Spis treści
Rozdział 4. Rynek finansowy (Przemysław
Grobelny, Katarzyna Perez,
Dorota Wiśniewska)
..................................................................................... 85
4.1. Istota rynku finansowego ...................................................................................................... 85
4.2. Podmioty na rynku finansowym .......................................................................................... 88
Instytucje nadzorujące rynek finansowy ............................................................................ 88
Instytucje organizujące rynek finansowy............................................................................ 89
Uczestnicy rynku finansowego ............................................................................................ 90
4.3. Instrumenty finansowe .......................................................................................................... 92
Instrumenty rynku pieniężnego .......................................................................................... 92
Instrumenty rynku kapitałowego ........................................................................................ 96
Instrumenty rynku walutowego ........................................................................................... 103
Instrumenty pochodne (derywaty) ..................................................................................... 104
4.4. Portfel inwestycyjny ............................................................................................................... 106
Pytania i zadania............................................................................................................................ 112
Rozdział 5. Ubezpieczenia gospodarcze (Monika
Kaczała,
Malwina Lemkowska)
................................................................................... 115
5.1. Zarządzanie ryzykiem ........................................................................................................... 115
5.2. Ubezpieczenie jako urządzenie gospodarcze ..................................................................... 120
5.3. Umowa ubezpieczenia ........................................................................................................... 127
5.4. Struktura produktowa polskiego rynku ubezpieczeń ....................................................... 136
5.5. Otoczenie instytucjonalne polskiego rynku ubezpieczeń................................................. 139
Pytania i zadania............................................................................................................................ 144
Rozdział 6. Finanse przedsiębiorstw (Marta
Kluzek, Maciej Szczepkowski,
Dorota Wiśniewska)
..................................................................................... 146
6.1. Przedsiębiorczość i formy prowadzenia działalności gospodarczej ................................ 146
6.2. Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa ............................................................................ 149
6.3. Zarządzanie kapitałem obrotowym przedsiębiorstwa ....................................................... 155
6.4. Decyzje inwestycyjne i miary ich efektywności ................................................................. 159
6.5. Pojęcie kapitału i źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa ............................ 162
6.6. Struktura i koszt kapitału w przedsiębiorstwie .................................................................. 167
6.7. Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa ...................................................................... 170
Wskaźniki rentowności ......................................................................................................... 171
Wskaźniki płynności ............................................................................................................. 171
Wskaźniki zadłużenia ........................................................................................................... 172
Wskaźniki sprawności działania .......................................................................................... 173
Wskaźniki pozycji rynkowej ................................................................................................ 176
6.8. Planowanie finansowe jako narzędzie podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie ..... 179
Pytania i zadania............................................................................................................................ 182
Rozdział 7. Finanse gospodarstw domowych (Krzysztof
Waliszewski,
Anna Warchlewska)
...................................................................................... 185
7.1. Istota i zarządzanie finansami osobistymi a cele gospodarstwa domowego .................. 185
7.2. Wybrane decyzje finansowe podejmowane w ramach zarządzania finansami osobi-
stymi......................................................................................................................................... 190
Zgłoś jeśli naruszono regulamin