Lasy_poza_kontrola_Polska.pdf

(7296 KB) Pobierz
Lasy poza
kontrolą
Stowarzyszenie Pracownia
na rzecz Wszystkich Istot
Raport o wybranych
nieprawidłowościach
gospodarki leśnej
w obszarach cennych
przyrodniczo w Polsce
Bystra
lipiec 2021
Spis treści
Wstęp
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluczowe wnioski
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
4
6
9
9
11
Wprowadzenie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intensyfikacja gospodarki leśnej w Polsce
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wzrost pozyskania drewna
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Negatywny wpływ na przyrodę
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Prowadzenie gospodarki leśnej bez zatwierdzonych Planów
Urządzenia Lasu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kontekst prawny
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gospodarka leśna bez PUL
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
15
16
Brak społecznego i instytucjonalnego nadzoru
nad gospodarką leśną w Polsce
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konflikty społeczne związane ze sposobem zarządzania
lasami publicznymi w Polsce
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Studia przypadków gospodarki leśnej bez PUL
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nadleśnictwo Suchedniów
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nadleśnictwo Borki
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
24
26
26
32
34
36
37
40
Systemowość problemu ignorowania negatywnych opinii RDOŚ
. . . . . . . .
Niewykazywanie siedlisk Natura 2000 w Planach Urządzenia Lasu
. . . . . .
Rekomendacje
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Brief (English)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
LASY POZA KONTROLĄ:
RAPORT O WYBRANYCH NIEPRAWIDŁOWOŚCIACH GOSPODARKI LEŚNEJ
W OBSZARACH CENNYCH PRZYRODNICZO W POLSCE
Wstęp
Gospodarka leśna w Polsce prowadzona jest niezgodnie z prawem Unii Europej-
skiej i wymogami ochrony przyrody oraz bez faktycznego udziału społeczeństwa .
Potwierdzeniem tego są dwie sprawy o naruszenie prawa europejskiego, które
prowadzi przeciwko Polsce Komisja Europejska . Pierwsza dotyczy wyłączenia
gospodarki leśnej z obowiązków ochrony ścisłej gatunków ważnych dla UE oraz
braku możliwości zaskarżania przez społeczeństwo Planów Urządzenia Lasu
(dalej PUL) do sądów . Po bezskutecznym wezwaniu Polski do poprawy prawa,
w grudniu 2020 Komisja Europejska zdecydowała o skierowaniu przeciwko Pol-
sce skargi do Trybunału Sprawiedliwości UE . Druga sprawa o naruszenie doty-
czy niewystarczającej ochrony obszarów Natura 2000, w tym także terenów le-
śnych . Komisja Europejska zarzuca Polsce, że tworząc obszary Natura 2000 nie
wyznaczyła szczegółowych celów ochrony i działań ochronnych dla większości
obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW) . Polska nie przyjęła również
dla zdecydowanej większości obszarów Natura 2000 planów zadań ochronnych
(PZO) i planów ochrony (PO), na bazie których zarządza się obszarem Natura
2000, pomimo upływu 6 lat na ich wdrożenie . W efekcie systemowych naruszeń
prawa i wymogów ochrony przyrody podczas prowadzenia gospodarki leśnej
w Polsce stan ochrony niemal 54% siedlisk leśnych Natura 2000 jest niezado-
walający, a stan 28% uległ pogorszeniu . Narastają także konflikty społeczne
z uwagi na niezgodę na masowe wycinki lasów cennych przyrodniczo (m .in .
Puszcza Białowieska, Puszcza Karpacka, Puszcza Świętokrzyska) i ważnych spo-
łecznie (np . lasy podmiejskie) . Ustawa o lasach, na bazie której gospodaruje
się lasami w Polsce, odbiera jednak społeczeństwu prawo głosu i możliwość
zakwestionowania wycinek w sądzie . Społeczny monitoring gospodarki leśnej
prowadzony przez autorów niniejszego Raportu ujawnił dalsze nieprawidłowo-
ści w zarządzaniu lasami w Polsce . W analizowanym okresie czternastu miesię-
cy ponad 10% wszystkich lasów publicznych w zarządzie Lasów Państwowych
nie posiadało zatwierdzonych Planów Urządzenia Lasu, a więc dokumentów
3
LASY POZA KONTROLĄ:
RAPORT O WYBRANYCH NIEPRAWIDŁOWOŚCIACH GOSPODARKI LEŚNEJ
W OBSZARACH CENNYCH PRZYRODNICZO W POLSCE
na bazie których prowadzi się działania gospodarcze w lasach będących wła-
snością Skarbu Państwa .
Pomimo tego w analizowanych lasach pozyskano
prawie 2 mln m3 drewna. Niemal 37% z tych lasów znajduje się w obszarach
Natura 2000. Ponadto, na terenie nadleśnictw, które prowadziły gospodarkę
leśną bez zatwierdzonych PULi znajduje się ponad 110 tys. ha siedlisk przy-
rodniczych Natura 2000.
Rodzi to pytanie o legalność tak pozyskanego drewna
oraz o podstawy prawne i merytoryczne działań, które mają wpływ na ochronę
przyrody, w tym obszarów Natura 2000, siedlisk przyrodniczych i siedlisk ga-
tunków ważnych dla Wspólnoty Europejskiej . Lasy w Polsce są poza kontrolą
społeczną i instytucjonalną i tylko głęboka reforma zarządzania tymi terenami
może odwrócić trend utraty bioróżnorodności i pomóc w adaptacji lasów do
zmian klimatu . Aby tego dokonać należy zreformować prawo w Polsce . Niniej-
szy Raport, na przykładzie systemowych problemów w zarządzaniu i ochronie
lasów w Polsce, dokumentuje konieczność wdrożenia wiążących prawnie re-
gulacji w zakresie zarządzania lasami w Unii Europejskiej, jako kluczowego
elementu Strategii Leśnej .
Kluczowe wnioski
θ
W ciągu ostatnich 30 lat pozyskanie drewna w Polsce w lasach zarządza-
nych przez Lasy Państwowe wzrosło ponad dwukrotnie – od 20 mln m3
w 1990 r . do 49 mln m3 (grubizna brutto) w 2019 r .
θ
Gospodarka leśna w Polsce jest zwolniona z obowiązku ścisłej ochrony
gatunkowej, co jest niezgodne z dyrektywą ptasią i siedliskową .
θ
Stan 54% siedlisk leśnych Natura 2000 w Polsce jest niewłaściwy, a pra-
wie 30% pogarsza się, i brak jest także instytucjonalnych i społecznych
mechanizmów nadzoru, które mogłyby ten trend odwrócić .
θ
Prawo nie dopuszcza możliwości zaskarżenia decyzji zatwierdzających
Plany Urządzenia Lasu do sądów, nawet jeżeli takie decyzje są szkodli-
we przyrodniczo i łamią prawo .
θ
Co najmniej 2 mln m3 drewna pozyskano bez zatwierdzonych Planów
Urządzenia Lasu (PUL) i zatwierdzonej oceny oddziaływania na środo-
wisko . Powierzchnia lasów zarządzanych bez PUL zajmowała ponad
10% lasów publicznych (780 000 ha), w tym 290 000 ha w obszarach
4
LASY POZA KONTROLĄ:
RAPORT O WYBRANYCH NIEPRAWIDŁOWOŚCIACH GOSPODARKI LEŚNEJ
W OBSZARACH CENNYCH PRZYRODNICZO W POLSCE
Natura 2000 . W zarządzie nadleśnictw, które nie posiadały zatwierdzo-
nych PULi znajduje się łącznie ponad 110 000 ha siedlisk Natura 2000 .
θ
W jednym z 46 analizowanych nadleśnictw 100 000 m3 drewna zosta-
ło pozyskane zanim Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wydała
opinię na temat potencjalnego wpływu wycinek na środowisko .
θ
We wszystkich analizowanych 46 nadleśnictwach drewno było pozyski-
wane przez wiele miesięcy na podstawie prowizorycznych planów po-
zyskania . Takich planów nie poprzedza ocena oddziaływania na środo-
wisko, konsultacje społeczne ani analiza organów ochrony środowiska .
θ
W analizowanych nadleśnictwach pozyskiwano drewno w starod-
rzewach, w tym drzewa o wymiarach pomnikowych lub zbliżonych
do pomnikowych .
θ
Pozyskanie prowadzono w cennych przyrodniczo lasach, także na sie-
dliskach gatunków chronionych dyrektywą ptasią, nawet jeśli organy
ochrony środowiska wydały negatywną opinię o PUL .
θ
Niektóre nadleśnictwa nie uwzględniły w swoich Planach Urządzenia
Lasu informacji o występowaniu i rozmieszczeniu siedlisk Natura 2000 .
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin