Dagmara Dworak - Kromka chleba.pdf

(9332 KB) Pobierz

– Czego nauczył mnie Sybir? – powtórzył pytanie, a po chwili, jakby chciał szybko pozbyć

się wspomnień, wyrzucił z siebie: – Szacunku dla ciężkiej pracy, szacunku dla drugiego

człowieka i… szacunku dla kromki chleba.

Od autorki

a historia towarzyszyła mi od zawsze, z nią dorastałam i szłam przez

życie, ale była poszarpana, chaotyczna, pełna niedopowiedzeń, nie do

końca zrozumiała. Nigdy nie była moją własną historią, lecz historią

przeżyć mojej rodziny z okresu drugiej wojny światowej. Dotyczy lat

1940–1946 i dziejów syberyjskiego zesłania moich dziadków – Leonarda

i Sylwestry – i czwórki ich dzieci: ciotek Jadwigi, Róży i Danuty oraz

najmłodszego z rodzeństwa – mojego ojca Bogusława.

We wrześniu 1939 roku, kiedy Armia Czerwona zbrojnie zajęła

wschodnią część Rzeczypospolitej, rozpoczęły się prześladowania polskiej

ludności. Wkrótce w ramach represji setki tysięcy Polaków zostały przez

władze sowieckie przymusowo deportowane w głąb Związku Sowieckiego.

Moja rodzina 10 lutego 1940 roku – jak wiele innych w tym dniu –

została wywieziona na Syberię. Miejscem zesłania była maleńka wioska

Gramatucha, położona w syberyjskiej tajdze nad rzeką Kiją

w nowosybirskoj obłasti (obecnie kiemierowskaja obłast´). W momencie

deportacji dzieci miały: Jadwiga – jedenaście lat, Róża – dziewięć, Danuta

– siedem, a Bogusław – trzy i pół roku. Przeżycia, jakie stały się ich

udziałem w ciągu następnych sześciu lat, były z jednej strony

indywidualne, a z drugiej – jakże wspólne dla wielu tysięcy polskich rodzin

objętych wtedy wywózką.

Po latach wyrywkowego obcowania z tą historią przyszedł czas, żeby

w końcu wszystko uporządkować, zapisać, przekazać dalej… Wspomnienia