Magdalena Szpunar - Kultura cyfrowego narcyzmu.pdf

(4533 KB) Pobierz
Magdalena Szpunar
Kultura cyfrowego
narcyzmu
Wydanie książki dofinansowane przez Akademię Górniczo-Hutniczą
im. Stanisława Staszica w Krakowie (dotacja podmiotowa na utrzyma-
nie potencjału badawczego, nr 11.11.430.158)
Druk wykonano z materiałów dostarczonych przez autorkę.
Recenzenci:
prof. dr hab. Ignacy S. Fiut
dr hab. prof. SGH Małgorzata Molęda-Zdziech
Projekt okładki, skład i łamanie: Tomasz Szpunar
Redaktor: Magdalena Szpunar
Afiliacja autorki: AGH w Krakowie
Na okładce wykorzystano fragment reprodukcji obrazu Petera Paula Rubensa
„Wenus w lustrze” (1615)
© Copyright by Magdalena Szpunar
ISBN 978-83-7464-850-9
Spis treści
Wstęp
1 Teoretyczne ujęcie narcyzmu
1.1 Mit o Narcyzie . . . . . . . . . . . . .
1.2 Narcyzm w ujęciu teoretycznym . . .
1.3 Narcystyczny lęk . . . . . . . . . . . .
1.4 Hiperlękowe media kultury strachu .
7
14
14
17
33
40
51
65
74
88
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2 Kultura narcyzmu
2.1 Wizerunek w kulturze narcyzmu . . . . . . . . . .
2.2 Tyrania intymności i kultura terapeutyczna . . . .
2.3 Narcystyczna miłość . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Narcyzm a imperatyw sukcesu
104
3.1 Człowiek jednowymiarowy i fałszywe potrzeby . . 119
3.2 Slow life a imperatyw sukcesu . . . . . . . . . . . . 139
4 Cyfrowa odsłona narcyzmu
146
4.1 Autentyczność zainscenizowana . . . . . . . . . . . 151
4.2 Selfie – emanacja kultury cyfrowego narcyzmu . . 163
Podsumowanie
Bibliografia
Netografia
Spis rycin
Spis tabel
181
184
206
207
208
6
Spis treści
Skorowidz pojęć
Skorowidz wybranych autorów
209
217
Wstęp
Najbardziej pewni siebie i agresywni są najbardziej wystraszeni,
a ich przebojowość jest tylko mechanizmem obronnym,
zasłoną zakompleksionego ja,
które w sukcesach, prestiżowych błyskotkach, posłuchu,
samozadowoleniu, konsumeryzmie,
kompulsywnie chroni się przed zniszczeniem
/K. Maliszewski,
Lekcje z niepokoju. Szkic o pedagogice (z) lęku/
Daną epokę charakteryzować mogą nie tylko zmienne eko-
nomiczne, czy technologiczne, doniosłe wydarzenia, nietuzinko-
we osobowości, ale także trudniejsze do zidentyfikowania prze-
miany, dokonujące się w obszarze ludzkiej psychiki, jednostek
żyjących w danym czasie społeczno-historycznym. W ewolucję
ludzkiej umysłowości włączyć także należy zaburzenia zacho-
wania człowieka, ukazujące zmagania jednostek z problemami,
z jakimi stykają się w swoim życiu. Owe patologiczne formy
zachowania niczym w soczewce skupiają obawy, lęki i obsesje
ludzi egzystujących na danym etapie dziejów. Dotarcie do tych
dysfunkcji pozwala wnioskować o tym, jakie czynniki determino-
wały życie w danym czasie, odtwarzając również te, które miały
charakter ograniczający. Taka optyka pozwala konstatować, iż
narcyzm staje się kluczowym narzędziem opisu kondycji człowie-
ka ponowoczesnego.
Jak trafnie zauważa Hermann Hesse każda epoka i kultura
mają właściwy sobie styl, specyfikę, subtelności i ostrości.
Narcyzm nie problematyzuje jedynie jednostki, ale analogicznie
jak u wilka stepowego – Harry’ego Hallera, którego choroba
umysłowa „nie jest dziwactwem jednego tylko człowieka, lecz
chorobą epoki, neurozą całego pokolenia” (Hesse 1984, s. 23).
Zgłoś jeśli naruszono regulamin