SKARBONA DUCHOWA
CZYLI SPOSÓB RATOWANIA DUSZ
W CZYŚĆCU CIERPIĄCYCH
„Tam Jest wielka sprawiedliwość
i wszystko się liczy”.
„ZMIŁUJCIE SIĘ NADE MNĄ PRZYNAJMNIEJ WY,
PRZYJACIELE MOI,
PONIEWAŻ RĘKA PAŃSKA MNIE DOTKNĘŁA”.
Księga Hioba 19:21
Weź, pomódl się za dusze, odłóż.
Czym jest skarbona duchowa?
Czyściec to miejsce, z którego roztacza się już wieczna perspektywa nieba – choć trzeba jeszcze na nią poczekać. Dlatego dusze cierpiące w czyśćcu potrzebują naszej modlitwy i bardzo o nią proszą.
Kościół zanosi błagania, by Bóg okazał zmarłym swoje miłosierdzie. Przez stulecia, tę modlitewną pamięć o duszach czyśćcowych wyrażano w różnych formach pobożności. Jedną z takich form były tzw. skarbony duchowe.
To nic innego jak tablice z zamontowanymi u dołu skrzynkami. Najprościej mówiąc – służyły do modlitwy.
Jak działały?
Skąd się wzięły i dlaczego dziś się ich nie spotyka?
Miejsce oczyszczenia
Wiara w czyściec jako miejsce, w którym dusza musi zostać oczyszczona zanim dostąpi radości przebywania z Bogiem i świętymi, jest w odniesieniu do dorobku całej doktryny Kościoła stosunkowo młoda. Ukształtowała się ostatecznie dopiero w XV wieku, a dogmat o czyśćcu znalazł się wśród postanowień Soboru Florenckiego.
Mimo to, niektórzy wątpili czy wręcz nie zgadzali się z tym nauczaniem. Zmysł wiary wielu świętych i mistyków udowadniał jednak, że czyściec istnieje naprawdę. Tak pisała o swoim doświadczeniu
św. s. Faustyna:
Ujrzałam Anioła Stróża, który mi kazał pójść za sobą. W jednej chwili znalazłam się w miejscu mglistym, napełnionym ogniem, a w nim całe mnóstwo dusz cierpiących. Te dusze modlą się bardzo gorąco, ale bez skutku dla siebie, my tylko możemy im przyjść z pomocą. Płomienie, które paliły je, nie dotykały się mnie. Mój Anioł Stróż nie odstępował mnie ani na chwilę. I zapytałam się tych dusz, jakie ich jest największe cierpienie? I odpowiedziały mi jednozgodnie, że największe dla nich cierpienie to jest tęsknota za Bogiem.
Widziałam Matkę Bożą odwiedzającą dusze w czyśćcu. Dusze nazywają Maryję „Gwiazdą Morza”. Ona im przynosi ochłodę. Chciałam więcej z nimi porozmawiać, ale mój Anioł Stróż dał mi znak do wyjścia.
Wyszliśmy za drzwi tego więzienia cierpiącego. [Usłyszałam głos wewnętrzny], który powiedział: Miłosierdzie moje nie chce tego, ale sprawiedliwość każe. Od tej chwili ściśle obcuję z duszami cierpiącym (Dzienniczek, 20)
Skarbony drogą do nieba
Dziś wyznając wiarę w istnienie czyśćca modlimy się, by Bóg okazał zmarłym tam przebywającym Swoje miłosierdzie.
Przez stulecia, tę modlitewną pamięć o duszach czyśćcowych wyrażano w różnych formach pobożności. Jedną z takich form były tzw. skarbony duchowe. Najczęściej przybierały formy tablic, u dołu których zamontowane były skrzynki. Na tablicy zazwyczaj znajdował się cytat biblijny i zachęta do modlitwy. Poniżej – kilkadziesiąt (czasem ponad sto!) numerów, obok których umieszczono różne intencje za konkretne grupy zmarłych, których dusze są w czyśćcu. Były np. prośba za zmarłych nagle, za dusze ubogich, kapłanów, etc. Ze skrzyneczek u dołu losowano żeton (lub kartonik) z numerem, odczytywano z tablicy intencję i powierzano ją w modlitwie – instrukcja pod jedną z tablic, których zdjęcia można znaleźć w sieci radziła, by odmówić „Ojcze nasz”, „Zdrowaś Mario” i „Wieczny Odpoczynek”.
SKARBONA DUCHOWNA W KOŚCIELE PW. ŚW. IDZIEGO W BRZEŹNIU (DIEC. KALISKA).
Później, po modlitwie numerek odkładano do innej przegrody, jako „omodlony”.
Trudno dziś dokładnie ustalić genezę zwyczaju korzystania ze skarbon duchowych. Z ogólnodostępnych informacji wynika, że znany jest od XVIII wieku, a praktykowano go głównie w zgromadzeniach franciszkańskich. Później „podpatrzono” pomysł na skarbony i w ten sposób trafiły one do innych parafii. Były instalowane najczęściej w kościelnych kruchtach lub na ścianach kaplic.
Największą „popularnością” cieszyły się na przełomie XIX i XX wieku.
Dziś mało kto w ogóle o nich słyszał.
Trochę szkoda, bo na dobrą sprawę nie wiadomo dokładnie dlaczego zniknęły.
Trzeba jednak przyznać, że duchowe skarbony w swoim czasie sprostały przeznaczeniu.
Powodowały, że chętniej i częściej modlono się za dusze, które cierpiały w czyśćcu.
I można śmiało przypuszczać, że dzięki tej niezwykłej „loterii” wiele z nich trafiło do nieba.
Takich to dusz męki czyścowe cierpiących mamy miliony.
A więc dopóki nam życia Bóg dozwala wspomagajmy ich uczynkami miłosiernymi.
W ciągu dnia mamy możliwość ulżenia cierpieniom dusz czyśćcowych, ofiarowując za nie nasze działania i trudności, spełniając jakieś umartwienie i odmawiając akty strzeliste oraz inne modlitwy, Z pewnością będą one z korzyścią dla nich, a te święte dusze będą wam nieskończenie wdzięczne i będą się za was modlić. Możemy wybrać jedną z poniższych intencji na dzień lub tydzień, ofiarując na rzecz danej duszy wszystkie modlitwy, działania i dobre uczynki.
Na „SKARBONIE DUCHOWEJ”, jak wyjaśnia napis, to sposób ratowania dusz w czyśćcu cierpiących. „SKARBONA” jest w formie tablicy, na której wypisano ponumerowaną listę grzechów popełnionych przez dusze znajdujące się w czyśćcu. Na dole umieszczono kartoniki z numerkami. Wybierając jeden z nich wiemy już, za które dusze w czyśćcu mamy się modlić. Tak nasi przodkowie ratowali, tych którzy znaleźli się w czyśćcu i proszą o pomoc, czyli modlitwę.
Z PODANEJ SKARBONY WYBIERZ JEDEN Z NUMERKÓW
I ZA TE DUSZE ODMÓW OJCZE NASZ...
ZDROWAŚ MARYJO
...WIECZNE ODPOCZYWANIE...
LUB JAKĄŚ DOWOLNĄ MODLITWĘ.
JA WYBRAŁEM NUMER 33...
Każdy, kto był w sanktuarium św. Kazimierza przy ul. Reformackiej w Krakowie, mógł tuż przy wejściu zauważyć oprawiony w szkło tekst, pod którym umieszczono trzy małe szufladki. Nad jedną z nich widnieje napis „Stąd weź".
Nad drugą „Tu włóż". Środkowa natomiast stanowi miejsce do złożenia dobrowolnej ofiary.
Czym jest ten element wystroju świątyni, który być może jest spotykany też w innych, starszych kościołach, ale na pewno niezbyt często?
To tak zwana „SKARBONA DUCHOWA" czyli sposób pobożny ratowania dusz cierpiących męki czyśćcowe.
Za zmarłych trzeba się modlić.
Ułatwia to specjalny spis 140 dusz, za które należy szczególnie się modlić.
Osoba wchodząca do kościoła wyjmuje z szufladki z napisem „Stąd weź" numerek. Odszukuje na tablicy za kogo przypadła jej modlitwa i odkłada wybrany numer do przegrody z napisem „Tu włóż".
I tak dla przykładu: numer 40 wskazuje na dusze osób, które się utopiły,
numer 87 dusze tych, którzy nikomu żadnego miłosierdzia nie świadczyli,
numer 99 tych, którzy nie dotrzymali swoich ślubów,
numer 72 tych, którzy lekceważyli spowiedź, a numer 131 woła o modlitwę za tych, którzy nie okazywali wdzięczności Bogu za otrzymane dobrodziejstwa.
Katalog jest długi i wymienia chyba wszystkie możliwe grzechy, których dopuścić mogli się ludzie, a przez które teraz cierpią w czyśćcu.
W tym celu możemy się modlić za:
1, Duszę najbliższą wejścia do Nieba.
2, Tę, która cierpi najcięższe kary.
3, Tę, której uwolnienie przyniesie największą chwałę Bogu,
4, Duszę najbardziej opuszczoną,
5, Duszę, która najdłużej cierpi w Czyśćcu.
6, Duszę, która będzie musiała pozostać tam najdłużej,
7, Ostatnią duszę, która się tam znalazła.
8, Duszę, która najdłużej żyła na ziemi.
9, Duszę, którą Jezus i Maryja pragną uwolnić jako pierwszą.
10. Duszę, która była najbardziej oddana naszemu Panu,
11. Duszę, która była najbardziej oddana Matce Najświętszej.
12. Duszę, która była najbardziej oddana św. Józefowi,
13. Duszę, która była najbardziej oddana św. Michałowi Archaniołowi,
14. Duszę, która była najbardziej oddana św. Gabrielowi Archaniołowi.
15. Duszę, która była najbardziej oddana św. Rafałowi Archaniołowi.
16. Duszę, która była najbardziej oddana świętym Aniołom Bożym.
17. Duszę, która najbardziej się modliła za grzeszników.
18. Tę, która najbardziej się modliła za obojętnych.
19. Tę, która najbardziej się modliła za chorych.
20. Tę, która najbardziej się modliła za konających.
21. Tę, która najbardziej się modliła za zmarłych.
22. Tę, która najbardziej się modliła za małżonka.
23. Tę, która najbardziej się modliła za zmarłe dzieci.
24. Tę, która najbardziej się modliła za kapłanów w trudnej sytuacji.
25. Tę, która najbardziej się modliła za braci odłączonych.
26. Tę, która najbardziej się modliła za Ojca Świętego,
27. Tę, która najbardziej się modliła za swoich wrogów.
28. Tę, która najbardziej pomagała ubogim.
29. Te, dla których stworzyłem(am) okazję do grzechu.
30. Tę, która wyświadczyła mi największe dobro duchowe lub doczesne.
31. Tę, która najbardziej się odznaczała miłością wobec Boga.
32 Tę, która najbardziej się odznaczała miłością bliźniego,
33. Tę, która najbardziej się odznaczała pokorą,
34. Tę, która najbardziej się odznaczała łagodnością.
35. Tę, która najbardziej się odznaczała cierpliwością.
36. Tę, która najbardziej odznaczała się poddaniem WOLI BOŻEJ.
37. Tę, która najbardziej się odznaczała umiarkowaniem.
38. Tę, która najbardziej się odznaczała współczuciem.
39. Tę, która najbardziej się odznaczała wiarą,
40. Tę, która najbardziej się odznaczała nadzieją.
41. Tę, która najbardziej grzeszyła pychą,
42. Duszę najbardziej przywiązaną do miłości własnej.
43. Tę, która najbardziej grzeszyła gniewem.
44. Tę, która najbardziej grzeszyła mściwością.
45. Tę, która najbardziej grzeszyła próżnością.
46. Tę, która najbardziej grzeszyła nieczystością.
47. Tę, która najbardziej grzeszyła szkodliwym lub niepotrzebnym słowem.
48. Tę, która najbardziej grzeszyła przysięgą lub przekleństwem.
49. Tę, która najbardziej grzeszyła lenistwem.
50. Tę, która najbardziej grzeszyła próżnością w uczesaniu lub ubiorze.
51. Tę, która najbardziej grzeszyła bluźnierstwami.
52. Tę, która najbardziej grzeszyła pod względem szacunku dla drugiego człowieka.
53. Tę, która najbardziej grzeszyła pochopnymi osądami.
54. Tę, która najbardziej grzeszyła złymi myślami.
55. Tę, która najbardziej grzeszyła dobrowolnymi rozproszeniami.
56. Tę, która najbardziej grzeszyła swoją letniością,
57. Tę, która najbardziej grzeszyła swoim nieumiarkowaniem,
58. Tę, która najbardziej grzeszyła swoją nieskromnością.
59. Tę, która najbardziej grzeszyła zaniedbywaniem swoich obowiązków.
60. Tę, która najbardziej grzeszyła nieuczestniczeniem lub nieodpowiednim uczestniczeniem w celebracji eucharystycznej.
61. Tę, która najbardziej grzeszyła nieskromnością w kościele.
62. Tę, która najbardziej grzeszyła kłamstwem.
63. Tę, która najbardziej grzeszyła kradzieżą.
64. Tę, która najbardziej grzeszyła złą spowiedzią.
65. Tę, która najbardziej grzeszyła świętokradczą Komunią.
66. Tę, która najbardziej grzeszyła, pracując w niedziele i święta.
67. Tę, która najbardziej grzeszyła, publikując lub czytając szkodliwe książki lub czasopisma.
68, Tę, która najbardziej zaniedbywała jałmużnę,
69, Tę, która nie szanowała członków rodziny,
70, Tę, która miała największe nabożeństwo do Najświętszej Eucharystii,
71, Dusze własnych krewnych,
72, Te, które odraczały swoje nawrócenie,
73, Te, które zaniedbywały dokształcanie się w zakresie swoich obowiązków,
74, Dusze papieży,
75, Dusze biskupów,
76, Dusze kapłanów, a w szczególności tych, których znaliśmy,
77, Duszę, która była za mało gorliwa w obranym powołaniu,
78, Dusze zakonne,
79, Dusze zakonników i zakonnic opieszałych w służbie Bogu,
80, Osoby wybranej profesji: lekarzy, adwokatów itd.
81, Te, które uczyły młodzież lub dzieci,
82, Te, które odwlekały swoje nawrócenie aż do śmierci,
83, Te, które zmarły nagle,
84, Te, które zmarły we właściwej wierze poza Kościołem katolickim,
85, Te, które żyły w naszej parafii,
86, Te, które nosiły nasze imię,
87, Te, które nosiły imię świętego, którego wspomnienie właśnie przypada,
88, Dusze tych, którzy najbardziej i może za bardzo nas kochali
89, Dusze tych, których najbardziej kochaliśmy,
90, Duszę, która cierpi z powodu zgorszenia, którego staliśmy się powodem,
91,...
APTEKA_DUCHOWA