Adam Regiewicz, Joanna Warońska - Widowiskowość i audiowizualność w dobie ponowoczesności.pdf

(3718 KB) Pobierz
Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
Adam Regiewicz
Joanna Warońska
W
IDOWISKOWOŚĆ I AUDIOWIZUALNOŚĆ
W DOBIE PONOWOCZESNOŚCI
SERIA: AUDIOWIZUALNE ASPEKTY KULTURY
W PONOWOCZESNOŚCI
Tom I
Częstochowa 2012
Rada naukowa serii Audiowizualne aspekty kultury w ponowoczesności
Prof. dr hab. Adam Dziadek
Prof. dr hab. Maryla Hopfinger
Prof. dr hab. Wiesław Godzic
Prof. dr hab. Andrzej Gwóźdź
Prof. dr hab. Ewa Rewers
Prof. dr hab. Ewa Szczęsna
Prof. dr hab. Seweryna Wysłouch
Dr hab. Piotr Zawojski
Redaktor serii: dr hab. Adam Regiewicz, prof. AJD
Recenzenci tomu
Prof. dr hab. Wojciech Kaczmarek
(J. Warońska, Widowisko i widowiskowość w kulturze ponowoczesnej)
Prof. dr hab. Ryszard W. Kluszczyński
(A. Regiewicz, Audiowizualność w dobie nowych mediów)
Korekta
Szczepan Kuczwara
Redaktor techniczny
Piotr Kurasiak
Projekt okładki: Kazimierz Frączek
Książka finansowana ze
środków
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
na podtrzymanie potencjału badawczego uczelni
© Copyright by Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
Częstochowa 2012
ISBN 978-83-7455-276-9
ISSN 2084-784X
Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
42-200 Częstochowa, ul. Waszyngtona 4/8
tel. (34) 378-43-29, faks (34) 378-43-19.
www.ajd.czest.pl
e-mail: wydawnictwo@ajd.czest.pl
Spis treści
Kilka słów wstępu, czyli nic spektakularnego…
Część I
I. Teoria widowisk i widowiskowości
1. Widowiska kulturowe – teatr czy performans?
2.
Źródła
widowisk
3. Od teatru do happeningu, czyli elementy składowe widowiska
4. Rodzaje i funkcje widowisk
5. Współczesne widowiska
6. Widowiskowość ponowoczesności
7. Metafory teatralne opisujące
świat
i społeczeństwo
II. Widowiska w komunikacji kulturowej
1. Widowiska religijne
2.
Święta
3. Teatr polityczny, widowiska polityki
4. Ceremonie państwowe
5. Widowiska pamięci
6. Widowiska tożsamości
7. Widowiska sportowe
8. Społeczne widowiska uliczne
Zakończenie
Bibliografia do części pierwszej
Część II
I. Nowe media w ponowoczesności
1. Ponowoczesny paradygmat kultury
2. Nowe media – próba definicji
3. Charakterystyka
światów
medialnych
4. Mediatyzacja
życia
II. Problemy kultury w dobie nowych mediów
1. Kultura masowa a rozwój mediów
2. Media a kultura konsumpcji
3. Kultura popularna wobec mediów masowych i nowych mediów
4. Globalizacja a media
7
17
17
29
44
59
67
75
86
95
95
102
106
116
120
125
129
134
140
143
151
151
156
168
176
181
181
184
186
195
5. Kultura medialna – kultura spektaklu medialnego
6. Cyberkultura jako nowy paradygmat kultury medialnej
7. Medialne konteksty ponowoczesnego społeczeństwa
III. Ponowoczesna tożsamość w dobie nowych mediów
1. Refiguracje tożsamości w dobie ponowoczesnej
1.1. Tożsamość wobec doświadczeń medialnych
1.2. Tożsamość narracji medialnej
1.3. Tożsamość mobilna
2. Tożsamość w dobie nowych mediów
2.1. Tożsamość w sieci
2.2. Tożsamość wirtualna
2.3. Tożsamość w dobie technicyzacji
IV. Nowa audiowizualność
1. Krótka historia audiowizualności
2. Kultura nowej widzialności
3. Nowa audialność
4. Doświadczenie taktylne
5. Nowe media – nowa audiowizualność
V. Komunikowanie się w dobie nowych mediów
1. Nowe media – stary model
2. Nowe strategie komunikacyjne
3. Internetowy wymiar komunikacji
4. Komunikowanie w
światach
wirtualnych
5. Komunikowanie starych mediów w nowych czasach
5.1. Komunikowanie przez sztukę
5.2. O obecności tekstu w nowych mediach
5.3. Film i telewizja w nowej komunikacji
5.4. Radio i przekaz dźwiękowy w dobie przekazu elektronicznego
VI. Analiza antropologiczno-semiotyczna wybranych urządzeń
nowych mediów
1. Telewizor
2. Od magnetowidu do DVD
3. Urządzenia gier interaktywnych
4. Komputer
5. Ekran
6. Walkman, discman,
iPod
7. Telefon komórkowy
VII. W
świecie
elektronicznych przycisków. Zakończenie
Bibliografia do części drugiej
Indeks nazwisk
Indeks pojęć
198
204
210
221
222
223
226
228
229
231
233
234
243
243
258
267
274
276
281
284
290
304
311
316
317
321
326
333
339
341
347
352
356
360
364
368
373
383
399
407
Kilka słów wstępu, czyli nic spektakularnego…
Bohater filmu Wima Wendersa
Tak daleko tak blisko
– Cassiel, egzystujący
w
świecie
opartym niemal wyłącznie na poznaniu zmysłowym, mówi: „My lu-
dzie jesteśmy skazani na to, co widzimy […] To okropne. Czego nie widać,
tego nie ma. Oto nasza wiara. Wierzymy tylko w
świat
widzialny i kropka”
1
.
Wywodzący się z tradycji XX-wiecznej kultury masowej nowomedialny
świat,
to przede wszystkim rzeczywistość, w której oko stanowi centrum, determinu-
jąc w dużym stopniu sposób myślenie. John Berger pisze: „Widzenie poprzedza
słowa. Dziecko patrzy i rozpoznaje, zanim nauczy się mówić. Widzenie jednak
poprzedza słowa w innym sensie. To widzenie ustala nasze miejsce w otaczają-
cym
świecie”
2
. Niewątpliwie, współczesny człowiek zależny jest od strumienia
obrazów, które go otaczają, dlatego pierwszy tom z serii
Audiowizualne aspek-
ty kultury w ponowoczesności
skupia się na dwóch właściwościach kultury
współczesnej: widowiskowości i audiowizualności. Tym samym zatrzymuje się
na relacji człowieka z rzeczywistością ponowoczesną, w której przychodzi mu
egzystować, i na sposobach jego percypowania za pomocą zmysłów. Seria w swo-
im zamyśle ma podejmować zagadnienia związane ze sposobami wyrażania się
i tworzenia porządku symbolicznego wyrażanego przez różne formy audio-
wizualności (także audialności czy wizualności) w ponowoczesności, zaś rze-
czywistość mediów i nowych mediów wraz ze swoimi konwencjami, estetyką,
gatunkami, konkretnymi przekazami stanowią punkt wyjścia do podjęcia re-
fleksji nad kulturowymi kontekstami współczesności. Jeśli bowiem nawet przy-
jąć konkluzję Clifforda Geertza o powszechnym wrażeniu postrzępienia
świa-
ta, rozpadzie struktur spójności, fragmentaryzacji rzeczywistości, co staje się
w pewien sposób widoczne na poziomie odczytywania kultury symbolicznej, to
na poziomie technologii, wyznaczającej ramy postindustrialne czy inaczej pono-
woczesne, ten sam
świat
wydaje się spójny. Ponowoczesność bowiem, pomimo
chaotycznego zróżnicowania, charakteryzuje się także pewnymi własnościami,
1
2
Lista dialogowa filmu pt.
Tak daleko, tak blisko
(Faraway,
so close),
reż. W. Wenders, Niem-
cy 1993.
J. Berger,
Sposoby widzenia,
s. 7.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin