Arnold J. Toynbee - Studium Historii.pdf

(3617 KB) Pobierz
ARNOLD J.TOYNBEE
STUDIUM
HISTORII
Skrót dokonany przez D.C. Somervella
Przełożył i przedmową opatrzył Józef Marzęcki
Spis rzeczy
Przedmowa
Odautorskie słowo wstępne [do części od pierwszej do szóstej]
Odautorskie słowo wstępne [do części od siódmej do dziesiątej]
Uwagi autora skrótu
I. Jednostka badań historycznych
II. Porównawcze badania cywilizacji
III. Porównywalność społeczności
1. Cywilizacje a społeczności pierwotne
2. Błędna koncepcja „jedności cywilizacji"
3. Argument na rzecz porównywalności
cywilizacji
4. Historia, nauka i fikcja
Część pierwsza. Wprowadzenie
Część druga. Geneza cywilizacji
IV Problem i jak nie należy go rozwiązywać
1. Sformułowanie problemu
2. Rasa
3. Środowisko
V. Wyzwanie i odpowiedź
1. Trop mitologiczny
2. Mit w zastosowaniu do naszego problemu
VI. Cnoty przeciwności
VII. Wyzwanie ze strony środowiska
1. Bodziec trudnych krajów
2. Bodziec nowego terenu
3. Bodziec ciosów
4. Bodziec naporów
5. Bodziec poszkodowania
VIII. Złoty środek
1. Wystarczająco i za dużo
2. Porównania trójczłonowe
3. Dwie cywilizacje poronione
4. Wpływ islamu na cywilizacje chrześcijańskie
Część trzecia. Wzrastanie cywilizacji
IX. Cywilizacje wstrzymane w rozwoju
1. Polinezyjczycy, Eskimosi i nomadzi
2. Osmanowie
3. Spartanie
4. Ogólne cechy charakterystyczne
Adnotacja. Morze i step jako językowe medium
X. Natura wzrastania cywilizacji
1. Dwa fałszywe tropy
2. Postęp ku samookreśleniu
XI. Analiza wzrastania
1. Społeczeństwo i jednostka
2. Ruch wycofania i powrotu: jednostki
3. Ruch wycofania i powrotu: twórcze mniejszości
XII. Zróżnicowanie poprzez wzrastanie
Część czwarta. Załamanie cywilizacji
XIII. Istota problemu
XIV. Rozwiązania deterministyczne
XV. Utrata panowania nad środowiskiem
1. Środowisko fizyczne
2. Środowisko ludzkie
3. Werdykt negatywny
Adnotacja autora skrótu
XVI. Fiasko samookreślenia
1. Mechaniczność mimesis
2. Nowe wino w starych bukłakach
3. Nemezis twórczości: ubóstwienie efemerycznego ,ja"
4. Nemezis twórczości: ubóstwienie efemerycznej instytucji
5. Nemezis twórczości: ubóstwienie efemerycznej techniki
6. Samobójczość militaryzmu
7. Upojenie zwycięstwem
Część piąta. Dezintegracja cywilizacji
XVII. Natura dezintegracji
1. Ogólny przegląd
2. Schizma i palingeneza
XVIII. Schizma w organizmie społecznym
1. Dominujące mniejszości
2. Proletariat wewnętrzny
3. Wewnętrzny proletariat świata zachodniego
4. Proletariat zewnętrzny
5. Zewnętrzny proletariat świata zachodniego
6. Obce i rodzime inspiracje
XIX. Schizma w duszy
1. Alternatywne sposoby zachowania, odczuwania i życia
2. „Niepohamowanie" i samokontrola
3. Absencja i męczeństwo
4. Poczucie dryfowania i poczucie grzechu
5. Poczucie bezładu
a) Prostackość i barbaryzm obyczajów
b) Prostackość i barbaryzm w sztuce
c) Lingua franco
d) Synkretyzm w religii
e) Cuius regio, eius religio?
6. Poczucie jedności
7. Archaizm
8. Futuryzm
9. Autotranscendencja futuryzmu
10. Odłączenie i przeobrażenie
11. Palingeneza
XX. Relacja między dezintegrującymi się społecznościami a jednostkami
1. Twórczy geniusz jako zbawca
2. Zbawca z mieczem
3. Zbawca z machiną czasu
4. Filozof pod maską króla
5. Bóg wcielony w człowieka
XXI. Rytm dezintegracji
XXII. Standaryzacja poprzez dezintegrację
Część szósta. Państwa uniwersalne
XXIII. Cele czy środki?
XXIV. Miraż nieśmiertelności
XXV Sic vos non vobis
1. Przewodność państw uniwersalnych
2. Psychologia pokoju
3. Użyteczność imperialnych instytucji
Część siódma. Kościoły uniwersalne
XXVI. Alternatywne koncepcje relacji między Kościołami uniwersalnymi a cywilizacjami
1. Kościoły jako zrakowacenia
2. Kościoły jako poczwarki
3. Kościoły jako wyższy rodzaj społeczności
a) Nowa klasyfikacja
b) Znaczenie przeszłości Kościołów
c) Konflikt między sercem a głową
d) Obietnica przyszłości Kościołów
XXVII. Rola cywilizacji w życiu Kościołów
1. Cywilizacje jako uwertury
2. Cywilizacje jako regresje
XXVIII. Wyzwanie wojowniczości na Ziemi
Część ósma. Epoki heroiczne
XXIX. Przebieg tragedii
1. Bariera społeczna
2. Narastające parcie
3. Kataklizm i jego konsekwencje
4. Zmyślenia i fakty
Adnotacja: „monstrualny regiment kobiet"
Część dziewiąta. Kontakty między cywilizacjami w przestrzeni
XXX. Rozszerzenie pola badań
XXXI. Przegląd spotkań cywilizacji sobie współczesnych
1. Plan działań
2. Działania zgodne z planem
a) Spotkania z nowożytną cywilizacją zachodnią
b) Spotkania ze średniowiecznym chrześcijańskim Zachodem
c) Spotkania cywilizacji pierwszych dwu pokoleń
XXXII. Dramat spotkań współczesnych sobie współczesności
1. Szeregowe powiązania spotkań
2. Różnorodne odpowiedzi
XXXIII. Konsekwencje spotkań współczesnych sobie społeczności
1. Pokłosie niefortunnych napaści
2. Pokłosie udanych napaści
a) Oddziaływanie na organizm społeczny
b) Odpowiedzi duszy
Adnotacja: „Azja" i „Europa": fakty i wyobrażenia
Część dziesiąta. Kontakty cywilizacji w czasie
XXXIV. Przegląd renesansów
1. Wprowadzenie - „renesans"
2. Renesans politycznych idei oraz instytucji
3. Renesans systemów prawnych
4. Renesans filozofii
5. Renesans języków i literatur
6. Renesans sztuk wizualnych
7. Renesans religijnych ideałów i instytucji
Część jedenasta. Prawo i wolność w historii
XXXV. Problem
1. Sens „prawa"
2. Antynomizm współczesnych zachodnich historyków
XXXVI. Podległość spraw ludzkich wobec „praw natury"
1. Przegląd świadectw
a) Prywatne sprawy jednostek
b) Przedsięwzięcia industrialne nowożytnej społeczności zachodniej
c) Rywalizacje państw parafialnych: „równowaga sił"
d) Dezintegracja cywilizacji
e) Wzrastanie cywilizacji
f) „Nie ma zbroi chroniącej przed losem"
2. Możliwe wyjaśnienia obiegowego charakteru „praw natury" w historii
3. Czy obecne w historii prawa natury są nieubłagane, czy też kontrolowalne?
XXXVII. Oporność ludzkiej natury wobec praw przyrody
XXXVIII. Prawo Boże
Część dwunasta. Perspektywy cywilizacji zachodniej
XXXIX. Potrzeba niniejszych badań
XL. Nieprzekonujący charakter odpowiedzi a priori
XLI. Świadectwo dziejów cywilizacji
1. Zachodnie doświadczenia z niezachodnimi precedensami
2. Bezprecedensowe doświadczenia zachodnie
XLII. Technologia, wojna i zarządzanie
1. Perspektywy trzeciej wojny światowej
2. W stronę przyszłego ładu światowego
XLIII. Technologia, konflikt klasowy i zatrudnienie
1. Natura problemu
2. Mechanizacja i prywatna przedsiębiorczość
3. Alternatywne ujęcia harmonii społecznej
4. Ewentualne koszty sprawiedliwości społecznej
5. Odtąd już żyli szczęśliwie?
Część trzynasta. Konkluzja
XLIV Jak doszło do napisania tej książki?
Tabele I-V
Streszczenie
Indeks osób
Indeks nazw geograficznych i etnicznych
Przedmowa
Wnieśli chrześcijaństwo do rzymskiej Italii, dokonali cudu założenia nowej żywej religii w
miejsce starej, która była już martwa. Istnieje możliwość, iż przybyli z Afryki niewolnicy
murzyńscy, którzy zastali chrześcijaństwo w Ameryce, Truizmem jest twierdzenie, że człowiek
jako człowiek istnieje tylko w społeczeństwie i w historii; uwolniony od ciężaru historycznego
stawania się, traci swe konkretne człowieczeństwo i przemienia się w pustą abstrakcję; nawet
religijna metafizyka - sytuująca ostatecznie człowieka poza doczesnością - musi wychodzić od
społeczno-historycznego fundamentalnego wymiaru jego bytowania. A skoro nie możemy
ujmować rzeczywistości ludzkiej inaczej niż poprzez perspektywy historycznego stawania się, do
rangi dziedziny podstawowej w rozważaniach wokół człowieka, jego specyficznego
ponadjednostkowego kulturowego istnienia, urasta historiozofia, czyli filozoficzna próba
wyjaśnienia historii - bez takiej bowiem filozoficznej refleksji nad nieskończonym ogromem
ludzkich poczynań, do których przytwierdzamy etykietkę historii, nie zrozumiemy naszego
ludzkiego predykamentu, przestaniemy pojmować nie tylko własną przeszłość, ale i głęboki sens
własnej teraźniejszości.
Stąd też konieczność zajmowania się problematyką historiozoficzną, przyjrzenia się ludzkim
dziejom nie jako martwej quasi-muzealnej kolekcji różnych faktów i zdarzeń, ale jako żywemu,
obejmującemu i nas swym nurtem procesowi historycznego „dziania się", zwłaszcza w obrębie
tzw. wyższej ludzkości. Myśliciele interpretowali bieg ludzkich dziejów albo w kategoriach
strzały, albo w kategoriach koła; linearna wersja „strzały" wyraża się przekonaniem, że czas
historyczny biegnie na podobieństwo linii prostej: ludzkość jako całość realizuje stopniowo swe
wspólne ideały, rozwój jej ma charakter kumulatywny, stanowi jakby prostoliniowy łańcuch
ciągłego doskonalenia się, wzbogacania ludzkiego życia w nowe wyższe wartości. Taka
optymistyczna (zwłaszcza w swym oświeceniowym wydaniu) wizja dziejów ścierała się z teorią
cykliczną, przyjmującą kołowy bieg czasu historycznego i mówiącą o autonomicznym rozwoju
różnorodnych i odrębnych cykli dziejowych. Nie było tu już mowy o „ludzkości" jako jednolitym
podmiocie historii, który kroczy wytrwale wiodącym ku przodowi gościńcem postępu; z pewnym
odcieniem pesymizmu wskazywano na „przerywisty" (względnie, choć niekiedy i bezwzględnie)
tok dziejów, wykluczający nieprzerwaną i coraz doskonalszą realizację rzekomo ogólnoludzkich

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin