Olej z kwiatów dziurawca –
i ziele dziurawca – w fitoterapii
Dr Henryk Różański; nauki medyczne i biologiczne; fitoterapia, fitochemia
Jeżeli świeże kwiaty dziurawca (Flos Hyperici) zwilżymy spirytusem, a
następnie zalejemy ciepłym olejem słonecznikowym, lnianym, migdałowym, ostropestowym, sojowym, ryżowym lub kukurydzianym – uzyskamy po kilkutygodniach maceracji bardzo cenny wyciąg olejowy, bogaty w hiperycynę, pseudohiperycynę i hiperforynę. Polecam proporcje 1:1 (olej do świeżego surowca). Surowiec warto rozdrobnić. Wyciąg można przecedzić po około 3-4 tygodniach.
Olej dziurawcowy działa przeciwzapalnie na skórę, antyseptycznie i gojąco.
Przyśpiesza gojenie ran. Niestety zwiększa też wrażliwość na promienie
słoneczne, dlatego trzeba zachować odpowiednią ostrożność. Podany doustnie wybitnie wzmaga wydzielanie żółci. Pobudza przemianę materii, znosi stany znużenia i depresji. Poprawia wydajność intelektualną. Można go zażywać równocześnie z miłorzębem, yerba mate, kwasem glutaminowym, surowcami koffeinowymi i arniką. Łagodzi objawy trądziku. Jest wskazany przy zmęczeniu w przebiegu chorób zakaźnych i w okresie rekonwalescencji. Olej dziurawcowy można zażywać po 1-2 łyżeczki dziennie. Efekty zażywania są widoczne po około 2-3 tygodniach.
Olej dziurawcowy obniża dodatkowo poziom cholesterolu i cukru we krwi.
W leczeniu chorób skóry (odleżyny, liszaje, łuszczyca, oparzenia, owrzodzenia) można go mieszać z tranem, olejem rokitnikowym, wyciągiem olejowym z żywokostu lub pokrzywy.
oleum_hyperici
Oleum hyperici na oleju konopnym i lnianym 1:1 (surowiec do oleju 1:1,
maceracja przez 3 miesiące; surowiec zanurzony w spirytusie przed zalaniem olejem; na powierzchnię zalanego olejem surowca również radzę nalać troszkę spirytusu, aby nie powstała pleśń!, po czym zakręcić).
Ziele dziurawca – Herba Hyperici (Johanniskraut) niegdyś popularne jako środek żółciopędny i przeciwbiegunkowy, przywracający równowagę w przewodzie pokarmowym. Obecnie zalecany również w fitoterapii chorób
układu nerwowego. Wyciągi alkoholowe i ekstrakty suche z dziurawca
zawierające hiperycynę, ksantony i floroglucyny działają przeciwdepresyjnie i uspokajająco. Poprawiają samopoczucie, wzmacniają, uodparniają na stres, działają adaptogennie. Uprawniają procesy uczenia się i zapamiętywania oraz odtwarzania informacji. Przywracają chęć do życia. Dodatkowo poprawiają trawienie i pobudzają przemianę materii. Działanie jest odczuwalne po dłuższym i regularnym zażywaniu preparatów dziurawca. Hiperycyna jest
inhibitorem monoaminooksydazy (MAO). Dziurawiec działa przeciwdepresyjnie również poprzez hamowanie wchłaniania zwrotnego dopaminy, serotoniny, kwasu gamma-aminomasłowego GABA, glutaminianu i noradrenaliny.
Niewątpliwie podnosząc stężenie tych mediatorów dziurawiec wyzwala
zadowolenie, radość i euforię. Wyciągi olejowe i wodno-alkoholowe stosowane są w leczeniu trudno gojących się ran. Hiperforyna działa antybakteryjnie.
Naftodiantrony dziurawca mają właściwości przeciwwirusowe. Karotenoidy,
chlorofil i pochodne floroglucyny pobudzają ziarninowanie. Obecnie mamy w handlu coraz więcej nowoczesnych form (kapsułki, drażetki) zawierających standaryzowane wyciągi z dziurawca. Surowiec zawiera naftodiantrony 0,05- 0,3% (hiperycyna, pseudohiperycyna, hiperforyna, adhiperforyna); flawonoidy 3-4% (hiperozyd, kwercytryna, izokwercytryna, rutyna, kaempferol, kwercetyna); garbniki (7-16%), leukocyjanidyny), kwas nikotynowy, witaminę C, karoteny, cholinę, fitosterole (beta-sitosterol), flobafeny, pektyny. Zawartość olejku eterycznego waha się w granicach 0,05-0,9%. Właściwości ściągające,
przeciwnieżytowe nadają garbniki, których może być w zielu nawet 16%.
Dawka 2-4 g ziela dostarcza ustrojowi 0,2-1 mg hiperycyny.
Potwierdzono naukowo działanie gojące rany.
Dziurawca nie należy zażywać równocześnie z glikozydami naparstnicy,
teofiliną, warfarinem i cyklosporynami. Dziurawiec obniża ich aktywność.
Zgodnie z Farmakopeą Polską VI, ziele dziurawca powinno być zbierane w początkach kwitnienia i wysuszone w cieniu, w przewiewie. Działanie i zastosowanie: w schorzeniach przewodu pokarmowego, psychotonizujące;
zewnętrznie – przyspiesza gojenie. Dawki zwykle stosowane: doustne
jednorazowe w odwarach 2-4, dobowe 2-4 g; doustnie w nalewkach i
preparatach 2-4 g. Zewnętrznie – odwar do okładów i przemywań 5-10%.
Komisja E opisała ziele dziurawca Hyperici Herba w monografii nr 228 z 5 XII
1984 r. Komisja E oceniła pozytywnie zakres stosowania i działanie dziurawca.
Przetwory z dziurawca można stosować w zaburzeniach
psychowegetatywnych, nastrojach depresyjnych, w lęku i niepokoju nerwowym.
Olejowe przetwory dziurawca w zaburzeniach trawiennych. Zewnętrznie: olejowe przetwory dziurawca w leczeniu i uzupełniającej terapii ostrych i tępych zranień, w bólach mięśniowych i oparzeniach I stopnia.
Podczas brania przetworów z dziurawca możliwe uczulenie na światło,
zwłaszcza u osób o jasnej karnacji skóry.
Średnia dawka dobowa do stosowania wewnętrznego 2-4g surowca lub 0,2-1 mg sumy hiperycyn w innych formach leku.
Sposób użycia: cięty i sproszkowany surowiec, płynne i stałe przetwory doustne. Płynne i półstałe przetwory do użytku zewnętrznego. przetwory olejowe do użytku zewnętrznego i wewnętrznego.
W fitoterapii XIX wieku dziurawiec uważano za środek ściągający, pobudzający i pędzący mocz. Z liści i kwiatów lub wierzchołków pędów sporządzano herbatkę (30 g/1 wody) polecana w leczeniu chorób wątroby, nieżytów żołądka,
białych upławów, bolesnych miesiączek, niestrawności, bólów głowy
pochodzących “od zaflegmienia wewnętrznego”. Dziurawiec zalecano mieszać z krwawnikiem.
Napar z dziurawca – Infusum Hyperici może przy przyrządzany ze świeżego lub suchego rozdrobnionego surowca; zaleca się 2, a nawet 3 łyżki surowca na 200 ml wrzącej wody (20 g/200 ml); pić małymi porcjami.
Tinctura Hyperici 3 razy dziennie po 30 kropli. Ja stosuję dawkę 3-5 ml (Tinctura Hyperici 1:3) 1-2 razy dziennie, lub jeśli potrzeba częściej – mniejsze ilości.
Bardzo wartościowy jest intrakt dziurawcowy (Intractum Hyperici), sporządzany przez zalanie świeżego surowca wrzącym alkoholem 40-70% lub winem. Wino i nalewkę dziurawcową, przygotowane z 1 cz. surowca na 10 cz. rozpuszczalnika można pić po kieliszeczku codziennie na poprawę samopoczucia i polepszenia trawienia. Sok z dziurawca i nalewka dziurawcowa są dostępne w sklepach zielarskich.
Wyciągi z dziurawca mogą pobudzać procesy tworzenia erytrocytów.
Pobudzają przemianę materii, wzmagają produkcję witaminy D w skórze.
Pobudzają wydzielanie żółci, poprawiają trawienie. Skuteczne są w leczeniu nieżytów przewodu pokarmowego, niedomogów wątroby, zastojów żółci, w profilaktyce kamicy żółciowej. Dr Roeske poleca dziurawiec jako wszechstronne metabolicum, w szczególności jako środek żołądkowy, przy bólach miesiączkowych), przy braku miesiączki, jako środek przyspiesający granulację).
Dziurawiec zwyczajny najlepiej ścinać sekatorem górne części pędów.
Olej dziurawcowy, a właściwie macerat olejowy z dziurawca powstaje na bazie oleju (najczęściej oliwy z oliwek lub np. słonecznikowego wg Farmakopei Szwajcarskiej). W tradycyjnej medycynie ma różnorodne zastosowanie.
Jest świetny w radzeniu sobie ze stłuczeniami.
Można stosować go na stawy, kręgosłup czy na żylaki. W tym celu weź kilka kropel oleju z dziurawca zwyczajnego i wmasuj go w dotknięte miejsce kilka razy dziennie.
Olej dziurawcowy można też nakładać na blizny, odleżyny czy na włosy. Idealnie sprawdza się jako olejek do masażu.
Działa pielęgnująco i regenerująco, co tłumaczy również jego zastosowanie w przypadku niewielkich oparzeń– również u dzieci.
Składniki
· Weź kwitnące wierzchołki kwiatowe (kwiaty i kilka centymetrów pędu. Najlepiej zbierane w szczytowym okresie kwitnienia w suchy dzień.) Może być też całe ziele,
· Oliwa z oliwek lub olej słonecznikowy,
· Odrobina spirytusu,
· Słoik z pokrywką.
Jak zrobić olej z dziurawca? Krok po kroku:
Wskazówka: Kwiaty dziurawca możesz zalać gorącym olejem (50-70 stopni Celsjusza), żeby przyspieszyć macerację!
4
bartek26